Demensia Jasad Lewy adalah gangguan neurodegeneratif yang kompleks dan sering tidak diiktiraf. Ia dicirikan oleh kehadiran mendapan protein yang tidak normal, yang dikenali sebagai jasad Lewy, di dalam otak.
Mendapan ini mengganggu fungsi otak normal, membawa kepada penurunan progresif dalam fungsi kognitif, motor dan autonomi.
Artikel ini bertujuan untuk memberikan gambaran menyeluruh tentang demensia jasad Lewy, termasuk gejala-gejala, punca ,diagnosis, rawatan dan kesannya terhadap pesakit dan keluarga mereka.
Apa itu Demensia Jasad Lewy?
Demensia jasad Lewy salah satu penyebab demensia sama seperti penyakit Alzheimer dan demensia vaskular.
Ia dinamakan sempena Friedrich H. Lewy, pakar neurologi yang pertama kali menemui agregat protein yang tidak normal ini.
Jasad Lewy pada asasnya terdiri daripada alpha-synuclein, protein yang memainkan peranan dalam pembebasan neurotransmitter.
Pengumpulan protein ini mengganggu komunikasi saraf, menjejaskan pelbagai kawasan otak yang bertanggungjawab untuk kognisi, pergerakan, dan fungsi autonomi.
Gejala-gejala Demensia Jasad Lewy
Demensia jasad Lewy mempunyai pelbagai gejala yang boleh berbeza dengan ketara dalam kalangan individu.
Berikut adalah yang paling biasa berlaku:
Gejala-gejala Kognitif
- Kehilangan ingatan, walaupun tidak begitu ketara seperti dalam penyakit Alzheimer.
- Kesukaran menyelesaikan masalah dan merancang.
- Kekeliruan dan disorientasi.
- Perhatian dan kewaspadaan yang berubah-ubah.
- Halusinasi visual, selalunya orang atau haiwan.
Gejala-gejala Motor
- Parkinsonisme termasuk tremor, ketegaran otot, dan bradykinesia (pergerakan perlahan).
- Gaya jalan menyeret dan kesukaran dengan keseimbangan.
- Jatuh dan pengsan.
Gejala-gejala Neuropsychiatrik
- Kemurungan dan keresahan.
- Paranoia dan delusi.
- Gangguan tidur seperti gangguan tingkah laku tidur REM
Gejala-gejala Berkaitan Fungsi Badan
- Hipotensi ortostatik (penurunan mendadak dalam tekanan darah apabila berdiri).
- Inkontinens urinari atau sembelit.
- Pening
Diagnosis
Mendiagnosis demensia jasad Lewy boleh menjadi mencabar kerana pertindihan gejala dengan gangguan neurologi lain, seperti penyakit Alzheimer dan Parkinson. Penilaian menyeluruh biasanya merangkumi:
- Penilaian Klinikal: Sejarah dan pemeriksaan fizikal yang menyeluruh, memfokuskan pada gejala kognitif, motor, dan neuropsikiatri, adalah penting.
- Ujian Neuropsikologi: Ujian kognitif terperinci boleh membantu mengenal pasti kemerosotan khusus dalam perhatian, ingatan, dan kebolehan visuospatial.
- Pengimejan Otak: Pengimejan otak, seperti imbasan MRI atau CT, mungkin mendedahkan perubahan struktur. Manakala Single-photon emission computerized tomography (SPECT), teknik pengimejan khusus, boleh menilai tahap pengangkut dopamin, membantu dalam membezakan penyakit ini daripada keadaan lain.
- Penilaian Tidur: Polisomnografi boleh digunakan untuk mendiagnosis gangguan tingkah laku tidur REM.
Rawatan dan Pengurusan
Pada masa ini, tiada penawar untuk demensia jasad Lewy, dan rawatan tertumpu pada mengurus gejala dan meningkatkan kualiti hidup.
Pendekatan pelbagai disiplin yang melibatkan pakar neurologi, pakar psikiatri dan profesional penjagaan kesihatan lain selalunya diperlukan.
1. Ubat-ubatan
- Perencat Cholinesterase: Ubat ini, yang biasa digunakan dalam penyakit Alzheimer, boleh menambah baik gejala kognitif dan mengurangkan halusinasi.
- Levodopa: Digunakan untuk menguruskan gejala motor, walaupun ia boleh memburukkan lagi halusinasi.
- Antidepresan: Untuk merawat kemurungan dan keresahan.
- Antipsikotik: Harus digunakan dengan berhati-hati kerana risiko kesan sampingan yang teruk, termasuk gejala motor yang semakin teruk.
2. Intervensi Bukan Farmakologi
- Terapi Fizikal: Untuk meningkatkan mobiliti dan mengurangkan risiko jatuh.
- Terapi Cara Kerja: Untuk membantu aktiviti harian dan meningkatkan keselamatan.
- Terapi Pertuturan: Untuk mengatasi masalah pertuturan dan menelan.
- Rangsangan Kognitif: Aktiviti dan latihan untuk merangsang fungsi kognitif.
3. Pengubahsuaian Gaya Hidup
- Pemakanan yang seimbang dan senaman yang kerap boleh membantu menguruskan gejala.
- Mewujudkan persekitaran rumah yang selamat untuk mengelakkan terjatuh dan kecederaan.
Impak Terhadap Pesakit dan Keluarga
Demensia jasad Lewy boleh memberi kesan ketara kepada kehidupan pesakit dan keluarga mereka.
Sifat progresif penyakit ini sering membawa kepada peningkatan pergantungan kepada penjaga, yang mungkin menghadapi beban fizikal, emosi dan kewangan yang besar.
Gejala-gejala kognitif dan tingkah laku yang turun naik boleh menjadi sangat mencabar, memerlukan fleksibiliti dan pemahaman daripada penjaga.
Kumpulan sokongan dan kaunseling boleh menjadi sumber yang tidak ternilai untuk keluarga yang menghadapi penyakit ini.
Rujukan
- Mayo Clinic Staff. (2023). Lewy body dementia. MayoClinic
- NIH. (2021). What Is Lewy Body Dementia? Causes, Symptoms, and Treatments.