Demensia Vaskular: Ketahui Gejala-gejala, Punca dan Rawatan

Demensia vaskular adalah salah satu bentuk demensia yang disebabkan oleh gangguan aliran darah ke otak, yang membawa kepada penurunan kognitif dan kehilangan ingatan.

Tidak seperti jenis demensia yang lain, seperti penyakit Alzheimer, demensia vaskular dikaitkan secara khusus dengan isu serebrovaskular.

Artikel ini menjelaskan kepada anda gejala-gejala, punca, diagnosis dan rawatan demensia vaskular, memberikan gambaran menyeluruh tentang penyakit ini.

Apa itu Demensia Vaskular?

Demensia vaskular ialah sejenis gangguan kognitif yang berpunca daripada kerosakan pada saluran darah otak.

Ia adalah bentuk demensia kedua paling biasa berlaku selepas penyakit Alzheimer, menyumbang kira-kira 10-20% daripada kes.

Penyakit ini dicirikan oleh penurunan dalam kemahiran berfikir yang disebabkan oleh keadaan yang menyekat atau mengurangkan aliran darah ke otak, menyebabkan sel-sel otak kekurangan oksigen dan nutrien.

Gejala-gejala atau Simptom Demensia Vaskular

Gejala-gejala demensia vaskular boleh berbeza-beza bergantung pada lokasi dan tahap kerosakan otak.

Walau bagaimanapun, gejala-gejala biasa yang berlaku adalah seperti:

• Kehilangan Ingatan: Ingatan jangka pendek sering terjejas, walaupun kurang daripada penyakit Alzheimer.
• Kemerosotan Kognitif: Ini termasuk masalah dengan penaakulan, perancangan, pertimbangan dan penyelesaian masalah.
• Kekeliruan: Pesakit mungkin mengalami kekeliruan, terutamanya selepas strok atau strok mini.
• Perubahan Mood dan Personaliti: Keresahan, kemurungan, dan perubahan mood adalah perkara biasa.
• Sukar memberi Perhatian dan Tumpuan: Pesakit mungkin sukar untuk memberi tumpuan kepada tugas atau perbualan.
• Kesukaran Berjalan atau Mengimbang: Ini boleh disebabkan oleh kerosakan otak yang menjejaskan kemahiran motor.

Perkembangan gejala boleh terjadi secara beransur-ansur atau tiba-tiba, bergantung pada isu vaskular yang mendasarinya.

Sebagai contoh, strok yang ketara boleh menyebabkan penurunan mendadak dan ketara dalam kebolehan kognitif, manakala kerosakan kumulatif yang lebih kecil mungkin mengakibatkan penurunan yang lebih beransur-ansur.

Punca dan Faktor Risiko

Penyebab utama demensia vaskular adalah penyakit serebrovaskular, yang merangkumi sebarang keadaan yang menjejaskan saluran darah di otak.

Penyebab yang paling biasa menyebabkan penyakit ini termasuklah:

• Strok: Faktor risiko utama, strok boleh menyebabkan demensia vaskular timbul secara tiba-tiba jika ia menyebabkan kerosakan otak yang ketara.
• Serangan Iskemia Sementara (TIA): Selalunya dipanggil strok mini, ini boleh terkumpul dari semasa ke semasa dan menyebabkan kerosakan terkumpul.
• Aterosklerosis: Pengumpulan plak dalam saluran darah boleh menyekat aliran darah, yang membawa kepada masalah vaskular di otak.
• Tekanan Darah Tinggi: Hipertensi kronik boleh merosakkan saluran darah dan meningkatkan risiko strok.
• Diabetes dan Kolesterol Tinggi: Kedua-dua keadaan boleh menyumbang kepada kerosakan vaskular dan meningkatkan risiko mengalami demensia vaskular.

Diagnosis

Mendiagnosis demensia vaskular boleh menjadi mencabar, kerana gejala-gejala sering bertindih dengan bentuk demensia yang lain. Proses diagnostik biasanya melibatkan:

• Sejarah Perubatan: Kajian menyeluruh tentang sejarah perubatan pesakit, termasuk sebarang sejarah strok, penyakit jantung, atau faktor risiko lain.
• Pemeriksaan Neurologi: Ujian untuk menilai fungsi kognitif, refleks, koordinasi, dan tindak balas deria.
• Pengimejan Otak: Imbasan MRI atau CT digunakan untuk mengenal pasti strok, lesi otak, atau kelainan lain.
• Ujian Kognitif: Pelbagai ujian dijalankan untuk menilai ingatan, kebolehan menyelesaikan masalah, dan fungsi kognitif yang lain.
• Ujian Makmal: Ujian darah mungkin dijalankan untuk memeriksa keadaan asas seperti diabetes atau kolesterol tinggi.

Diagnosis awal adalah penting untuk menguruskan gejala dan mencegah penurunan kognitif selanjutnya.

Rawatan dan Pengurusan

Pada masa ini tiada penawar untuk demensia vaskular, tetapi beberapa strategi boleh membantu menguruskan gejala dan memperlahankan perkembangan penyakit.

Rawatan selalunya melibatkan gabungan ubat, perubahan gaya hidup, dan terapi sokongan.

Ubat-ubatan:

• Antihipertensi: Untuk menguruskan tekanan darah tinggi.
• Agen Antiplatelet: Untuk mencegah pembekuan darah dan mengurangkan risiko strok.
• Ubat Penurun Kolesterol: Untuk menguruskan paras kolesterol.
• Ubat Diabetes: Untuk mengawal paras gula dalam darah.

Perubahan Gaya Hidup:

• Diet Sihat: Diet yang kaya dengan buah-buahan, sayur-sayuran, bijirin penuh dan protein tanpa lemak boleh membantu menguruskan faktor risiko vaskular.
• Senaman yang kerap: Aktiviti fizikal meningkatkan kesihatan kardiovaskular dan boleh mengurangkan risiko strok selanjutnya.
• Berhenti Merokok: Berhenti merokok adalah penting untuk kesihatan vaskular.
• Pengurusan Berat Badan: Mengekalkan berat badan yang sihat boleh mengurangkan risiko masalah vaskular.

Terapi Sokongan:

• Terapi Kognitif: Senaman dan aktiviti yang direka untuk meningkatkan fungsi kognitif dan melambatkan penurunan.
• Terapi Cara Kerja: Membantu pesakit mengekalkan kebebasan dengan mengajar mereka kemahiran untuk kehidupan seharian.
• Kumpulan Sokongan: Kedua-dua pesakit dan penjaga boleh mendapat manfaat dengan menyertai kumpulan sokongan untuk berkongsi pengalaman dan strategi menghadapi.

Hidup dengan Demensia Vaskular

Hidup dengan demensia vaskular menimbulkan cabaran besar untuk kedua-dua pesakit dan keluarga mereka.

Adalah penting untuk mewujudkan persekitaran yang menyokong dan selamat seperti membuat pengubahsuaian rumah untuk mengurangkan risiko jatuh, menyediakan rutin untuk membantu ingatan dan menggunakan sistem peringatan untuk ubat-ubatan dan janji temu.

Penjaga memainkan peranan penting dalam menguruskan aktiviti harian dan menyediakan sokongan emosi.

Penjaga juga penting untuk menjaga kesejahteraan diri mereka sendiri, kerana tuntutan penjagaan boleh membebankan fizikal dan emosi.

Rumusan

Demensia vaskular ialah penyakit serius yang berlaku akibat masalah serebrovaskular. Walaupun tiada penawar, diagnosis awal dan pengurusan komprehensif boleh membantu meningkatkan kualiti hidup dan memperlahankan perkembangan gejala.

Penyelidikan yang berterusan menawarkan harapan untuk pemahaman dan rawatan yang lebih baik pada masa hadapan.