Apa itu Imunoterapi?
Imunoterapi ialah sejenis rawatan kanser yang membantu sistem imun anda melawan kanser. Sistem imun membantu badan anda melawan jangkitan dan penyakit lain. Ia terdiri daripada sel darah putih dan organ dan tisu sistem limfa.
Imunoterapi adalah sejenis terapi biologi. Terapi biologi ialah sejenis rawatan yang menggunakan bahan yang diperbuat daripada organisma hidup untuk merawat kanser.
Rawatan jenis ini sangat berkesan dalam membantu sesetengah penghidap kanser hidup lebih lama. Penyelidik perubatan sedang membangunkan ubat imunoterapi baharu untuk merawat lebih banyak jenis kanser.
Bagaimanakah Imunoterapi Berfungsi?
Tugas harian sistem imun badan adalah untuk melindungi badan anda daripada penceroboh seperti alergen, bakteria, virus dan juga sel rosak yang boleh menjadi kanser.
Ia mempunyai sel khas yang sentiasa meronda untuk mencari penceroboh. Apabila sistem imun menemui sel yang rosak atau kanser, ia akan memusnahkannya.
Itu menghalang tumor kanser daripada membesar dan merebak. Sel imun kadangkala ditemui di dalam dan di sekitar tumor.
Sel-sel ini, dipanggil limfosit penyusupan tumor atau TIL. Kehadiran TIL ini adalah tanda bahawa sistem imun bertindak balas terhadap tumor.
Orang yang tumornya mengandungi TIL selalunya lebih baik daripada orang yang tumornya tidak mengandunginya.
Walaupun sistem imun boleh menghalang atau memperlahankan pertumbuhan kanser, sel-sel kanser mempunyai cara untuk mengelakkan dimusnahkan oleh sistem imun.
Sebagai contoh, sel-sel kanser mungkin:
- Mempunyai perubahan genetik yang menjadikan mereka kurang kelihatan kepada sistem imun.
- Mempunyai protein pada permukaannya yang mematikan sel-sel imun.
- Mengubah sel-sel normal di sekeliling tumor supaya ia mengganggu cara sistem imun bertindak balas terhadap sel-sel kanser.
Imunoterapi berfungsi dengan:
- Melatih sistem imun supaya ia boleh mencari dan membunuh sel-sel kanser dengan lebih banyak.
- Membantu badan menghasilkan sel-sel imun yang melawan kanser yang boleh mengesan dan memusnahkan sel kanser dengan berkesan.
Jenis-jenis Imunoterapi
Terdapat beberapa jenis imunoterapi yang digunakan untuk merawat kanser. Antaranya adalah:
- Immune checkpoint inhibitors: Ubat yang menyekat pusat pemeriksaan imun. Pusat pemeriksaan ini adalah bahagian normal sistem imun dan mengekalkan tindak balas imun daripada menjadi terlalu kuat. Dengan menyekatnya, ubat-ubatan ini membolehkan sel-sel imun bertindak balas dengan lebih kuat kepada kanser.
- Terapi Pemindahan Sel-T: Terapi ini adalah rawatan yang meningkatkan keupayaan semula jadi sel-T anda untuk melawan kanser. Dalam rawatan ini, sel-sel imun diambil dari tumor anda. Mereka yang paling aktif menentang kanser anda dipilih atau diubah dalam makmal untuk menyerang sel-sel kanser dengan lebih baik, tumbuh dalam kelompok besar, dan dimasukkan semula ke dalam badan melalui jarum dalam urat.
- Antibodi monoklon: Merupakan protein sistem imun yang dicipta dalam makmal yang direka untuk mengikat pada sel-sel kanser khusus. Sesetengah antibodi monoklon menandakan sel-sel kanser supaya ia akan lebih dilihat dan dimusnahkan oleh sistem imun.
- Rawatan vaksin: Rawatan ini berfungsi menentang kanser dengan meningkatkan tindak balas sistem imun terhadap sel-sel kanser. Rawatan vaksin adalah berbeza daripada vaksin yang membantu mencegah penyakit.
- Modulator sistem imun: Rawatan ini meningkatkan tindak balas imun badan terhadap kanser. Sesetengah agen ini memberi kesan terhadap bahagian tertentu sistem imun, manakala yang lain memberi kesan sistem imun dengan cara yang lebih umum.
Bagaimanakah Imunoterapi diberikan?
Jenis imunoterapi yang berbeza mungkin diberikan dengan cara yang berbeza. Ini termasuk melalui:
- Intravena (IV): Diberikan melalui urat (vena).
- Oral: Diberikan dalam bentuk pil atau kapsul untuk ditelan.
- Topikal: Diberikan dalam bentuk krim untuk disapu pada kulit.
- Intravesical: Diberikan secara terus ke dalam pundi.
Kesan Sampingan yang Boleh Berlaku
Imunoterapi boleh menyebabkan kesan sampingan, kebanyakannya berlaku apabila sistem imun yang telah dihidupkan semula untuk bertindak melawan kanser juga bertindak terhadap sel dan tisu yang sihat dalam badan anda.
Sesetengah kesan sampingan adalah biasa dengan semua jenis imunoterapi. Sebagai contoh, anda mungkin mengalami reaksi kulit di tempat suntikan seperti:
- Sakit
- Bengkak
- Kemerahan
- Kegatalan
- Ruam
Anda juga mungkin akan mengalami simptom-simptom seperti demam selesema seperti:
- Demam
- Mengigil
- Kelesuan
- Pening
- Loya atau muntah
- Sakit-sakit sendi atau otot
- Sakit kepala
- Sukar bernafas
- Tekanan darah tinggi atau rendah
Berapa Kerap Anda Menerima Imunoterapi?
Kekerapan anda menerima imunoterapi bergantung kepada beberapa perkara iaitu:
- Jenis kanser dan tahapnya
- Jenis imunoterapi yang diterima
- Bagaimana badan bertindak balas terhadap rawatan
Anda mungkin perlu menjalani rawatan setiap hari, minggu atau bulan. Beberapa jenis imunoterapi diberikan dalam kitaran.
Kitaran ialah tempoh rawatan diikuti dengan tempoh rehat. Tempoh rehat memberi tubuh anda peluang untuk pulih, bertindak balas terhadap imunoterapi, dan membina sel-sel baru yang sihat.
Apakah Kebaikan Rawatan Imunoterapi?
Imunoterapi boleh menjadi satu rawatan yang berkesan untuk merawat kanser yang tidak bertindak balas terhadap rawatan tradisional atau yang berulang kembali selepas rawatan tradisional.
Rujukan
- National Cancer Institute. Immunotherapy to Treat Cancer.
- National Cancer Isntitute. Immunotherapy Side Effects.
- Cleveland Clinic medical professional. (2022). Immunotherapy. Cleveland Clinic.