Priapisme: Bila Ereksi Terlalu Lama

Priapisme mungkin kedengaran seperti gurauan, tetapi ia bukan sesuatu yang boleh diambil mudah. Ia adalah keadaan di mana zakar mengalami ereksi yang berpanjangan dan menyakitkan dan ia sebenarnya kecemasan perubatan.

Jika tidak dirawat segera, ia boleh menyebabkan kerosakan kekal pada tisu zakar dan membawa kepada mati pucuk (disfungsi erektil).

Artikel ini menerangkan apa itu priapisme, punca-puncanya dan apa yang perlu dilakukan jika ia berlaku.

Apa Itu Priapisme?

Priapisme ialah ereksi yang berlangsung lebih daripada empat jam tanpa sebarang rangsangan seksual.

Ia berlaku apabila darah terperangkap di dalam zakar dan tidak dapat mengalir keluar dengan normal.

Darah yang kekurangan oksigen ini boleh merosakkan tisu erektil dan menjejaskan fungsi seksual.

Terdapat dua jenis priapisme yang utama iaitu:

1. Priapisme Iskemik (Aliran Rendah)

Jenis ini paling biasa dan paling berbahaya. Darah terperangkap di dalam zakar dan tidak dapat keluar, menyebabkan kesakitan, bengkak serta perubahan warna menjadi gelap.

Tanpa rawatan segera, tisu boleh rosak secara kekal.

2. Priapisme Tidak Iskemik (Aliran Tinggi)

Jenis ini biasanya tidak menyakitkan dan tidak dianggap kecemasan. Ia sering berlaku selepas kecederaan yang menyebabkan arteri di zakar bocor, lalu mengakibatkan aliran darah tidak terkawal.

Ereksi biasanya tidak sekeras dan boleh surut dengan sendiri.

Selain itu, terdapat priapisme berulang iaitu keadaan di mana ereksi menyakitkan berlaku secara berulang, biasanya dikaitkan dengan penyakit darah seperti penyakit sel sabit.

Punca-Punca Priapisme

Beberapa faktor boleh mencetuskan priapisme, antaranya:

1. Gangguan Darah

Penyakit seperti:

• Penyakit sel sabit
• Leukemia
• Talasemia

boleh menjejaskan aliran darah dan menyebabkan penyumbatan dalam salur darah zakar.

2. Ubat-Ubatan

Beberapa ubat boleh menyebabkan priapisme, termasuk:

• Ubat mati pucuk seperti Viagra (sildenafil) dan Cialis (tadalafil)
• Ubat antidepresan seperti trazodone
• Ubat antipsikotik seperti risperidone atau olanzapine
• Ubat pencair darah atau tekanan darah tertentu

3. Kecederaan atau Trauma

Kecederaan pada zakar, kawasan pelvis, atau perineum (antara kemaluan dan dubur) boleh merosakkan salur darah dan menyebabkan aliran darah tidak normal.

Ini sering berlaku dalam kemalangan basikal atau sukan.

4. Penggunaan Bahan Terlarang

Penggunaan alkohol, kokain, ganja, dan sesetengah dadah rekreasi boleh mengganggu kawalan salur darah dan menyebabkan ereksi berpanjangan.

5. Lain-Lain Punca

• Kecederaan saraf tunjang atau otak
• Jangkitan atau tumor di kawasan pelvis
• Tiada punca jelas (idiopatik)

Gejala-gejala Priapisme

Gejala atau tanda paling ketara ialah ereksi lebih daripada empat jam tanpa rangsangan seksual.

Gejala-gejala lain termasuk:

• Sakit yang teruk pada zakar
• Batang zakar keras tetapi kepala zakar lembut
• Bengkak dan perubahan warna menjadi keunguan atau gelap
• Rasa berdenyut atau tekanan kuat

Jika ereksi berlangsung lebih daripada empat jam, segera ke hospital. Menunggu terlalu lama boleh menyebabkan tisu mati dan fungsi ereksi hilang selamanya.

Diagnosis Priapisme

Doktor akan menentukan sama ada ia jenis iskemik atau tidak iskemik. Antara ujian yang mungkin dilakukan ialah:

• Pemeriksaan fizikal: Menilai kekerasan, warna dan kesakitan.
• Ujian gas darah: Sampel darah diambil dari zakar untuk melihat tahap oksigen. Darah gelap menunjukkan aliran rendah.
• Ultrabunyi Doppler: Menilai aliran darah dan mengenal pasti kecederaan arteri.
• Ujian darah am: Mengesan penyakit seperti sel sabit atau leukemia.

Rawatan Priapisme

1. Priapisme Iskemik (Aliran Rendah)

Ini adalah kecemasan. Rawatan segera diperlukan untuk mengeluarkan darah terperangkap.

Langkah rawatan:

• Penyedutan: Darah dikeluarkan menggunakan jarum halus.
• Irigasi: Zakar dibilas dengan larutan garam steril untuk membuang darah beku.
• Suntikan ubat: Ubat seperti phenylephrine disuntik bagi mengecutkan salur darah.
• Pembedahan (shunt): Jika kaedah lain gagal, laluan khas dicipta untuk mengalirkan darah keluar.

2. Priapisme Tidak Iskemik (Aliran Tinggi)

Biasanya tidak memerlukan rawatan kecemasan. Antara langkah:

• Ais atau tekanan lembut pada zakar
• Pemerhatian oleh doktor
• Embolisasi arteri dilakukan jika aliran darah tidak terkawal

3. Priapisme Berulang

Matlamat utama ialah pencegahan. Rawatan termasuk:

• Terapi hormon
• Ubat dos rendah seperti pseudoephedrine
• Pengurusan penyakit sel sabit melalui hidrasi dan rawatan susulan yang teratur

Komplikasi Priapisme

Jika tidak dirawat, priapisme boleh menyebabkan:

• Mati pucuk kekal (disfungsi erektil)
• Kecacatan atau kelengkungan zakar
• Jangkitan selepas rawatan
• Tekanan emosi dan masalah keyakinan diri

Cara Mencegah Priapisme

• Kawal penyakit kronik seperti sel sabit atau leukemia
• Elak penggunaan dadah dan alkohol
• Gunakan ubat mati pucuk hanya atas nasihat doktor
• Jumpa doktor segera jika mengalami ereksi yang luar biasa panjang

Bagi pesakit yang berisiko tinggi, doktor boleh memberikan ubat pencegah untuk mengurangkan kejadian berulang.

Bila Perlu Dapatkan Rawatan Segera

Pergi ke jabatan kecemasan hospital jika:

• Ereksi melebihi empat (4) jam
• Ereksi menyakitkan dan tidak disebabkan rangsangan
• Anda mempunyai penyakit sel sabit dan sering mengalami ereksi berulang

Jangan tunggu atau cuba rawat sendiri. Setiap jam yang berlalu meningkatkan risiko kerosakan kekal.

Kesimpulan

Priapisme bukan sesuatu yang memalukan, ia ialah masalah perubatan serius yang memerlukan tindakan segera.

Jika dirawat dengan cepat, fungsi seksual boleh pulih sepenuhnya. Tetapi jika dibiarkan, kesannya boleh kekal seumur hidup.

Jika ereksi melebihi empat jam, segera ke hospital. Rawatan awal memberi peluang terbaik untuk sembuh sepenuhnya.