Kuku Cengkam (Cagu): Punca, Gejala dan Cara Mengatasinya

Tiada yang lebih kecil tetapi lebih menyakitkan daripada kuku cengkam atau lebih dikenali sebagai cagu.

Masalah ini nampak remeh sehinggalah anda cuba memakai kasut, berjalan jauh atau tersandung kaki meja. Ketika itu, setiap langkah terasa menyakitkan.

Kuku cengkam bukan sekadar rasa tidak selesa. Ia boleh menyebabkan jangkitan jika tidak dirawat dengan betul.

Berita baiknya, kebanyakan kes boleh dirawat di rumah atau dengan rawatan mudah daripada doktor. Mari kita fahami punca, tanda-tanda dan cara merawat serta mencegahnya.

Apa Itu Kuku Cengkam (Cagu)?

Kuku cengkam atau cagu dalam istilah perubatannya onychocryptosis, berlaku apabila tepi atau penjuru kuku tumbuh masuk ke dalam kulit lembut di sekelilingnya.

Akibatnya, kawasan tersebut menjadi merah, bengkak dan sakit, kadangkala boleh bernanah jika dijangkiti bakteria.

Masalah ini paling kerap berlaku pada ibu jari kaki, tetapi mana-mana kuku kaki juga boleh terlibat.

Punca Kuku Cengkam

Kuku cengkam tidak berlaku tanpa sebab. Biasanya ia disebabkan oleh salah satu daripada faktor berikut:

1. Cara Potong Kuku yang Salah

Punca paling biasa. Jika anda potong kuku terlalu pendek atau membulatkan penjuru kuku, kuku boleh mula tumbuh masuk ke dalam kulit.

Cara betul ialah potong lurus melintang, bukan membulat.

2. Kasut Terlalu Ketat

Kasut yang menekan jari kaki atau sempit di bahagian depan boleh menolak kuku ke dalam kulit.

Kasut bertumit runcing, kasut sukan yang ketat atau kasut keselamatan yang tidak sesuai boleh menyebabkan cagu.

3. Kecederaan pada Jari Kaki

Tersandung, terhentak atau terhempap objek berat boleh mengubah cara kuku tumbuh. Tekanan berulang seperti berlari, menendang bola atau aktiviti lasak juga boleh menjadi punca.

4. Faktor Genetik

Sesetengah orang mempunyai bentuk kuku yang semula jadi melengkung ke bawah, menjadikan mereka lebih mudah mengalami kuku cengkam.

5. Kebersihan Kaki yang Kurang Baik

Kaki yang lembap, berpeluh atau tidak dibersihkan dengan betul boleh melembutkan kulit dan menjadikannya mudah tertusuk oleh tepi kuku.

Gejala-gejala Kuku Cengkam

Pada peringkat awal, anda mungkin hanya rasa tekanan atau sakit ringan di tepi kuku. Lama-kelamaan, rasa sakit menjadi semakin kuat.

Antara gejala-gejala utama ialah:

• Kemerahan dan bengkak di tepi kuku
• Sakit apabila disentuh atau ketika memakai kasut
• Kulit menebal atau ada cecair keluar di sekeliling kuku
• Nanah atau lendir kekuningan jika berlaku jangkitan
• Rasa panas dan berdenyut pada kawasan yang terlibat

Dalam kes lebih teruk, kulit boleh mula menutupi tepi kuku yang mencengkam, dan ini biasanya memerlukan rawatan doktor.

Cara Rawatan di Rumah

Untuk kes cagu yang ringan hingga sederhana, anda boleh mencuba rawatan di rumah terlebih dahulu.

1. Rendam Kaki

Rendam kaki dalam air suam bercampur garam Epsom selama 15–20 minit, 2–3 kali sehari. Ia membantu melembutkan kulit, mengurangkan keradangan, dan melegakan sakit.

2. Angkat Sedikit Tepi Kuku

Selepas rendaman, gunakan kapas kecil atau benang gigi bersih untuk mengangkat sedikit tepi kuku supaya ia tumbuh keluar dari kulit, bukan masuk ke dalamnya. Tukar kapas setiap hari sehingga sakit berkurangan.

3. Gunakan Krim Antibiotik

Sapukan sedikit krim antibiotik (seperti Neosporin) untuk mengelak jangkitan dan balut dengan plaster atau kain bersih.

4. Pakai Kasut Longgar

Pilih sandal atau kasut terbuka sementara menunggu kuku sembuh. Elakkan kasut ketat yang menekan bahagian depan kaki.

5. Ambil Ubat Tahan Sakit

Ubat tahan sakit seperti ibuprofen atau paracetamol boleh membantu mengurangkan rasa sakit dan bengkak.

Bila Perlu Jumpa Doktor

Jika kuku cengkam sudah bernanah, bengkak teruk atau sakit semakin menjadi-jadi, anda perlu berjumpa doktor.

Individu yang mempunyai masalah kesihatan seperti:

• Diabetes
• Peredaran darah yang lemah
• Kerosakan saraf (neuropati)

perlu mendapatkan rawatan segera kerana risiko jangkitan lebih tinggi.

Doktor mungkin akan:

• Potong atau buang sebahagian kuku di bawah bius setempat
• Keluarkan nanah atau jangkitan
• Beri antibiotik jika perlu

Bagi kes kuku cengkam yang sering berulang, doktor boleh melakukan prosedur pembedahan kecil (partial nail avulsion), membuang sebahagian akar kuku supaya bahagian itu tidak tumbuh semula.

Cara Mencegah Kuku Cengkam

Masalah ini boleh dielakkan dengan beberapa langkah mudah tetapi penting:

1. Potong Kuku Dengan Betul

• Potong lurus melintang, bukan membulat.
• Jangan potong terlalu pendek.
• Gunakan pemotong kuku yang bersih dan tajam.

2. Pilih Kasut Sesuai

Pastikan kasut mempunyai ruang depan yang luas supaya jari boleh bergerak bebas. Jika kasut menekan jari, ia terlalu sempit.

3. Jaga Kebersihan Kaki

Basuh dan keringkan kaki setiap hari. Tukar stokin jika lembap atau berpeluh.

4. Lindungi Jari Kaki

Jika anda bersukan atau bekerja di kawasan berisiko, pakai kasut yang kukuh dan sesuai.

5. Jangan Cabut atau Gali Kuku

Tindakan ini boleh menyebabkan luka dan meningkatkan risiko jangkitan.

Cagu dan Pesakit Diabetes

Bagi mereka yang menghidap diabetes, kuku cengkam boleh menjadi masalah serius. Luka kecil sukar sembuh kerana peredaran darah lemah dan saraf kaki kurang sensitif.

Jika anda menghidap diabetes:

• Periksa kaki setiap hari untuk luka atau kemerahan.
• Jangan rawat sendiri, dapatkan nasihat doktor atau pakar kaki.
• Kawal paras gula darah bagi membantu proses penyembuhan.

Mitos Tentang Kuku Cengkam

Ramai orang masih percaya petua lama yang sebenarnya salah. Antara mitos yang perlu dielakkan ialah:

• Potong kuku berbentuk “V” di tengah. Ia tidak membantu dan boleh melemahkan kuku.
• Koyak atau cabut tepi kuku. Ini hanya memburukkan keadaan.
• Biarkan tanpa rawatan. Luka kecil boleh menjadi jangkitan serius jika diabaikan.

Bila Pembedahan Jadi Pilihan

Jika cagu kerap berulang, doktor mungkin mencadangkan pembedahan kecil untuk membuang sebahagian atau keseluruhan kuku.

Kadangkala bahan kimia seperti phenol digunakan untuk menghalang bahagian itu tumbuh semula.

Prosedur ini cepat, biasanya tanpa komplikasi besar dan anda boleh pulih dalam beberapa hari. Selepas itu, kebanyakan pesakit tidak lagi mengalami kuku cengkam berulang.

Kesimpulan

Kuku cengkam mungkin nampak kecil, tetapi boleh menyebabkan kesakitan yang luar biasa dan jangkitan serius jika tidak dirawat.

Kuncinya ialah rawatan awal — rendam, angkat, lindungi, dan dapatkan rawatan doktor jika keadaan tidak pulih.

Selepas sembuh, amalkan langkah pencegahan: potong kuku dengan betul, pilih kasut yang sesuai dan jaga kebersihan kaki.

Kaki yang sihat memudahkan anda bergerak, bersukan dan menjalani aktiviti harian tanpa gangguan.