Vaksin Hepatitis A: Apa yang Anda Perlu Tahu

Hepatitis A ialah jangkitan hati yang disebabkan oleh virus dan merebak melalui makanan atau air yang tercemar atau melalui sentuhan rapat dengan individu yang dijangkiti.

Walaupun biasanya bersifat sementara dan jarang membawa maut, ia boleh menyebabkan sakit yang teruk dan dalam sesetengah kes, kerosakan hati jangka panjang terutamanya dalam kalangan warga emas atau mereka yang mempunyai masalah hati sedia ada.

Berita baiknya? Ia boleh dicegah. Vaksin hepatitis A adalah kaedah yang selamat dan berkesan untuk melindungi diri dan masyarakat daripada jangkitan ini.

Artikel ini menghuraikan secara jelas tentang vaksin hepatitis A seperti apa itu hepatitis A, bagaimana ia berfungsi, siapa yang memerlukannya dan kenapa ia penting.

Apa Itu Hepatitis A?

Hepatitis A disebabkan oleh virus hepatitis A (HAV) yang menyerang hati. Ia disebarkan terutamanya melalui laluan najis ke mulut.

Ia bermaksud virus ini boleh menjangkiti seseorang apabila mereka secara tidak sengaja menelan makanan, air atau menyentuh objek yang tercemar dengan najis yang mengandungi virus tersebut.

Wabak sering berlaku di kawasan yang kurang bersih atau mempunyai akses terhad kepada air bersih.

Gejala-gejala biasa melibatkan:

• Keletihan
• Loya dan muntah
• Sakit perut
• Jaundis (kulit dan mata kekuningan)
• Air kencing gelap dan najis pucat

Gejala biasanya muncul antara dua hingga enam minggu selepas terdedah dan boleh berlarutan selama beberapa minggu hingga bulan.

Berbeza dengan hepatitis B dan C, hepatitis A tidak menyebabkan penyakit hati kronik tetapi ia masih boleh menyebabkan komplikasi serius.

Bagaimana Vaksin Hepatitis A Berfungsi?

Vaksin hepatitis A menggunakan versi virus yang telah dimatikan untuk merangsang sistem imun badan.

Setelah divaksin, tubuh menghasilkan antibodi yang boleh mengenal pasti dan melawan virus sebenar jika seseorang itu terdedah pada masa hadapan.

Oleh sebab virus dalam vaksin telah dimatikan, ia tidak boleh menyebabkan penyakit.

Kebanyakan vaksin hepatitis A diberikan dalam dua dos:

• Dos pertama: Memberikan perlindungan utama iaitu sekitar 95% individu akan mempunyai antibodi pelindung dalam masa dua minggu.
• Dos kedua: Diberikan 6 hingga 18 bulan selepas dos pertama untuk meningkatkan imuniti dan perlindungan jangka panjang.

Terdapat juga vaksin gabungan yang melindungi daripada hepatitis A dan B, biasanya diberi dalam tiga dos.

Siapa Yang Patut Mendapat Vaksin Ini?

Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC) mengesyorkan vaksin hepatitis A untuk:

• Semua kanak-kanak berumur 1 tahun
• Pelancong ke negara yang mempunyai kadar hepatitis A yang tinggi
• Lelaki yang melakukan hubungan seks dengan lelaki (LGBTQ)
• Penagih dadah
• Golongan gelandangan
• Individu dengan penyakit hati kronik atau gangguan pembekuan darah
• Mereka yang berisiko melalui kerja seperti pekerja makmal atau pengendali makanan dalam situasi wabak

CDC juga mengesyorkan vaksinasi susulan untuk kanak-kanak dan remaja yang belum menerima vaksin semasa kecil.

Di Malaysia, vaksin hepatitis A tidak termasuk dalam program Imunisasi Kebangsaan Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) bagi kanak-kanak baru lahir hingga usia 15 tahun.

Walau bagaimanapun, individu boleh mengambil vaksin ini di fasiliti kesihatan swasta secara sukarela.

Kenapa Vaksin Ini Penting

1. Mencegah Wabak

Walaupun hepatitis A lebih biasa di negara membangun, wabak tetap berlaku di negara maju.

Di Amerika Syarikat, wabak baru-baru ini melibatkan pengguna dadah dan golongan gelandangan.

Seorang pengendali makanan yang tidak divaksin boleh mendedahkan ratusan pelanggan kepada virus ini. Vaksinasi secara meluas boleh melindungi komuniti dan menghentikan wabak dari awal.

2. Tiada Rawatan Khusus

Tidak terdapat ubat khusus untuk merawat hepatitis A. Rawatan hanya melibatkan rehat, hidrasi, dan pengurusan gejala. Oleh itu, vaksin merupakan perlindungan terbaik mencegah jangkitan dari berlaku.

3. Penjimatan Kos Kesihatan

Rawatan hepatitis A dan pengurusan wabak memerlukan kos yang tinggi, baik kepada individu mahupun sistem kesihatan awam.

Vaksinasi mengurangkan beban ekonomi ini dengan menghalang penyakit dari berlaku.

Keselamatan dan Kesan Sampingan

Vaksin hepatitis A dianggap antara yang paling selamat. Ia telah digunakan secara meluas selama beberapa dekad. Kesan sampingan biasanya ringan dan bersifat sementara.

Kesan sampingan biasa termasuk:

• Sakit atau kemerahan di tempat suntikan
• Demam ringan
• Sakit kepala atau keletihan

Tindak balas alahan serius adalah sangat jarang berlaku. Individu yang pernah mengalami tindak balas alahan teruk terhadap dos terdahulu atau kandungan vaksin tidak sepatutnya menerimanya.

Wanita hamil boleh menerima vaksin jika mereka berisiko tinggi dan kajian menunjukkan tiada kesan buruk terhadap janin.

Mitos dan Salah Faham

Seperti vaksin-vaksin lain, terdapat beberapa salah faham yang menimbulkan ketakutan yang tidak berasas.

Berikut antara mitos biasa:

• “Saya tinggal di negara maju, jadi saya tidak memerlukan vaksin ini.”
  Salah. Wabak masih berlaku di negara seperti AS dan Eropah, terutamanya di kawasan yang rendah liputan vaksin atau kebersihan yang kurang.
• “Saya sihat dan tidak pernah sakit, jadi saya kebal.”
  Salah. Imuniti hanya boleh disahkan melalui ujian darah. Semua orang berisiko dijangkiti HAV.
• “Saya tidak mahu memberi terlalu banyak vaksin kepada anak saya.”
  Vaksin hepatitis A sangat selamat dan biasanya diberikan bersama vaksin lain semasa umur 1 tahun.

Kesan Global

Program vaksinasi telah menunjukkan kejayaan besar. Di Amerika Syarikat, kes hepatitis A menurun lebih 95% sejak vaksin diperkenalkan pada 1996.

Apabila ramai orang divaksin, komuniti mendapat perlindungan menyeluruh melalui imuniti kelompok, di mana virus sukar tersebar walaupun sebahagian kecil tidak divaksin.

Namun, ini hanya berkesan jika liputan vaksinasi tinggi.

Kesimpulan

Hepatitis A adalah penyakit yang boleh dicegah dan vaksin adalah perlindungan terbaik. Ia selamat, berkesan dan sangat disarankan untuk kanak-kanak serta individu dewasa berisiko tinggi.

Walaupun penyakit ini sering tidak membawa maut, ia boleh menyebabkan masalah serius dan mengganggu kehidupan harian.

Jika anda atau ahli keluarga belum menerima vaksin dan tergolong dalam kumpulan disyorkan, berbincanglah dengan ahli profesional kesihatan. Dua suntikan mudah boleh melindungi anda selama bertahun-tahun atau mungkin seumur hidup.

Vaksin bukan hanya melindungi anda. Ia juga melindungi komuniti anda.