Beza Serat Larut dan Serat Tak Larut: Ini Penjelasannya

Anda mungkin pernah mendengar istilah serat larut dan serat tak larut. Tetapi, apakah beza antara serat larut dan serat tak larut ini? Bagi anda yang belum mengetahuinya, ikuti penjelasan yang kami sediakan ini.

Serat diet adalah istilah yang merujuk kepada karbohidrat yang berasal daripada tumbuhan yang tidak dapat dihadam oleh usus kecil. Berbeza dengan komponen makanan yang lain seperti protein, lemak, gula di mana badan boleh mencerna dan menyerapnya, serat diet tidak dapat dihadam.

Sebaliknya, serat ini melewati perut, usus kecil, usus besar dan keluar daripada badan anda sebagai najis.

Terdapat dua istilah yang digunakan untuk menerangkan mengenai jenis-jenis serat diet dalam makanan kita iaitu serat larut dan serat tak larut.

Beza Serat Larut dan Serat Tak Larut

Serat larut: Serat ini larut di dalam air dan berasal daripada bahagian dalam isi tumbuhan seperti pektin, gam dan musilaj. Serat ini akan membentuk gel likat dan turut difermentasi oleh bakteria baik dalam usus menjadi gas dan asid lemak rantaian pendek.

Serat larut boleh mengubah kepekatan gula darah dan kolesterol dalam darah.

Serat Tak Larut: Serat ini tidak larut dalam air dan tidak difermentasikan oleh bakteria dalam usus. Serat ini berasal dari kulit luar tumbuhan. Lazimnya, serat tak larut akan membentuk sebahagian besar najis dan memudahkan pembuangan air besar.

Selulosa, hemiselulosa dan lignin adalah serat tak larut.

Kebaikan Serat Larut dan Serat Tak Larut

Secara amnya, kedua-dua jenis serat ini baik dan mempunyai peranan yang penting terhadap sistem pencernaan dan kesihatan badan secara keseluruhannya.

Pemakanan yang tinggi dengan serat mempunyai pelbagai kebaikan seperti:

1. Melancarkan pembuangan air besar

Serat tak larut boleh menyerap air dan melembutkan najis. Najis yang lembut lebih senang untuk disingkirkan. Keadaan ini boleh mencegah daripada terjadinya sembelit.

2. Mencegah buasir atau penyakit divertikular

Serat diet juga boleh mencegah atau memburukkan lagi keadaan buasir atau penyakit divertikular iaitu penyakit yang menyebabkan terbentuknya kantung atau benjolan pada dinding usus besar.

3. Mengurangkan risiko kanser usus

Terdapat kajian-kajian yang mendapati diet yang tinggi dengan serat boleh mengurangkan risiko kanser usus. ^[1]

4. Membantu merendahkan paras kolesterol

Serat larut boleh mengikat dengan molekul kolesterol dalam usus kecil dan mencegah daripada kolesterol ini diserap.

Ciri-ciri serat larut yang boleh merendahkan paras kolesterol ini boleh mengurangkan risiko penyakit jantung koronari. ^[2]

5. Membantu mengawal paras gula darah

Serat larut boleh memperlahankan penyerapan dan penghadaman karbohidrat. Keadaan ini boleh menstabilkan paras gula darah selepas makan. ^[3]

6. Mengenyangkan dan membantu mengurangkan berat badan

Makanan yang tinggi dengan serat diet juga lebih mengenyangkan berbanding makanan yang rendah serat diet.

Terdapat juga kajian yang melaporkan bahawa serat diet boleh mencegah obesiti. Pengambilan serat diet dikatakan boleh mengurangkan kenaikan berat badan dan lemak badan. ^[4]

Pengambilan Serat yang Disarankan Sehari

Menurut Recommended Nutrient Intake (RNI) Malaysia 2017 yang dikeluarkan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia, rakyat Malaysia disarankan untuk mengambil serat diet sebanyak 20 – 30 gram sehari.

Sumber Serat Larut

Antara beberapa jenis makanan yang kaya dengan serat larut adalah seperti berikut:

• Oat
• Kacang pea
• Barli
• Buah epal
• Buah tembikai
• Lobak merah
• Brokoli
• Psilium

Sumber Serat Tak Larut

Antara sumber makanan yang tinggi dengan serat tak larut pula adalah seperti berikut:

• Bijian penuh
• Kekacang
• Kubis bunga
• Kentang
• Avokado
• Kulit buah epal
• Tomato
• Kiwi

Rumusan

Serat diet adalah salah satu nutrien yang mempunyai peranan yang cukup besar dalam penjagaan kesihatan badan manusia. Serat diet terbahagi kepada dua iaitu serat larut dan serat tak larut.

Secara umumnya, beza serat larut dan serat tak larut adalah serat larut boleh dicernakan dan larut di dalam air manakala serat tak larut tidak dapat dicernakan dan tidak larut dalam air.

Kedua-dua jenis serat ini mempunyai peranan dan manfaat masing-masing. Pemakanan yang tinggi dengan serat diet mempunyai pelbagai khasiat dan kebaikan termasuklah mengurangkan risiko penyakit jantung dan kanser usus.

Justeru itu, tingkatkan pengambilan serat diet dalam pemakanan harian melalui pengambilan sayur-sayuran, buah-buahan dan biji-bijian.