Sekiranya anda tidak mempunyai mentega di dapur anda, minyak sapi boleh menjadi penggantinya. Ramai yang berpendapat bahawa minyak sapi mungkin lebih baik daripada mentega untuk digunakan dalam masakan.
Adakah benar? Bagi menjawab persoalan ini, artikel ini akan melihat kepada perbezaan antara minyak sapi dengan mentega dari segi penghasilan, nutrisi dan khasiatnya.
Apa itu Minyak Sapi?
Minyak sapi adalah sejenis mentega yang sangat tulen yang digunakan secara tradisional dalam masakan Asia. Seperti mentega, minyak sapi biasanya dibuat daripada susu lembu.
Ia telah digunakan dalam budaya India dan Pakistan selama beribu-ribu tahun. Istilah ini berasal dari perkataan Sanskrit yang bermaksud “dipercikkan.”
Minyak sapi dicipta untuk mengelakkan mentega daripada rosak semasa cuaca panas.
Memandangkan pepejal susunya telah dikeluarkan, minyak sapi tidak memerlukan penyejukan dan boleh disimpan pada suhu bilik selama beberapa minggu.
Bagaimana Minyak Sapi Dihasilkan?
Minyak sapi dibuat dengan mencairkan mentega biasa untuk memisahkannya kepada lemak cair dan pepejal susu.
Mula-mula, mentega direbus sehingga cecairnya menyejat dan pepejal susu mendap di bahagian bawah kuali dan bertukar menjadi perang keemasan.
Seterusnya, baki minyak (minyak sapi) dibiarkan sejuk sehingga ia menjadi suam. Ia kemudian ditapis sebelum dipindahkan ke dalam balang atau bekas.
Adakah Minyak Sapi Lebih Baik Daripada Mentega?
Umumnya, minyak sapi dan mentega mempunyai nutrisi yang hampir sama.
Perbandingan Nutrisi Minyak Sapi dan Mentega
Berikut adalah nutrisi bagi satu sudu besar (14 gram) minyak sapi dan mentega: [1, 2]
Minyak Sapi | Mentega | |
---|---|---|
Kalori/Tenaga | 123 | 100 |
Lemak | 14 gram | 11 gram |
Lemak Tepu | 9 gram | 7 gram |
Lemak Monotaktepu | 4 gram | 3 gram |
Lemak Politaktepu | 0.5 gram | 0.5 gram |
Protein | 0.04 gram | 0.12 gram |
Kalsium | 0.56 gram | 3.36 miligram |
Vitamin A | 118 mikrogram | 95.8 mikrogram |
Vitamin E | 0.39 miligram | 0.33 miligram |
Vitamin K | 1.2 mikrogram | 0.98 mikrogram |
Kedua-duanya mengandungi hampir 100% kalori daripada lemak. Minyak sapi mengandungi kepekatan lemak yang lebih tinggi daripada mentega.
Mentega mengandungi kalsium yang lebih tinggi daripada minyak sapi.
Secara keseluruhan, perbezaan antara minyak sapi dan mentega adalah kecil, maka memilih satu daripada yang lain mungkin tidak akan menjejaskan kesihatan anda dengan ketara.
Walau bagaimanapun, minyak sapi benar-benar bebas daripada gula susu seperti laktosa dan protein susu seperti kasein, manakala mentega mengandungi sejumlah kecil setiap satunya.
Menurut Asthma and Allergy Foudation of America, jika anda mempunyai alahan kasein, anda harus mengelakkan kedua-dua mentega dan minyak sapi.
Orang yang tak tolerans harus mengambil minyak sapi dengan baik kerana jumlah laktosa dan kasein sangat rendah.
Kegunaan Masakan
Minyak sapi dan mentega kaya dengan asid lemak tepu, yang boleh mengendalikan suhu tinggi tanpa rosak.
Pemanasan minyak sapi juga nampaknya menghasilkan lebih sedikit akrilamida iaitu sebatian toksik akibat daripada memanaskan minyak sayuran dan biji benih.
Satu kajian mendapati bahawa minyak kacang soya menghasilkan lebih daripada 10 kali lebih banyak akrilamida berbanding minyak sapi apabila dipanaskan hingga 160°C. [3]
Tambahan pula, minyak sapi mempunyai takat asap yang tinggi, iaitu suhu di mana lemak menjadi tidak menentu dan mula berasap.
Takat asapnya ialah 250°C yang jauh lebih tinggi daripada takat asap mentega 175°C. Oleh itu, apabila memasak pada suhu yang sangat tinggi, minyak sapi mempunyai kelebihan tersendiri berbanding mentega.
Walau bagaimanapun, mentega mungkin lebih sesuai untuk masakan yang perlu dibakar dan dimasak pada suhu yang lebih rendah kerana rasa yang lebih manis dan berkrim.
Khasiat dan Kebaikan Minyak Sapi
Terdapat beberapa kebaikan minyak sapi seperti:
- Meningkatkan pengambilan vitamin A: Minyak sapi boleh meningkatkan pengambilan vitamin A anda yang penting untuk mengekalkan kesihatan mata, kulit dan lain-lain.
- Mengandungi butirat: Minyak sapi mengandungi asid lemak yang dipanggil asid butirat, yang memainkan peranan penting dalam kesihatan pencernaan. Ia juga mungkin mempunyai kesan antiradang.
Keburukan Minyak Sapi
Pengambilan minyak sapi juga mungkin perlu dikawal dan dihadkan kerana kandungan lemak tepu yang tinggi.
Bagi anda yang tahap kolesterol LDL (kolesterol jahat) cenderung meningkat sebagai tindak balas kepada pengambilan lemak tepu yang tinggi mungkin perlu mengehadkan pengambilan minyak sapi atau mentega kepada 1-2 sudu besar setiap hari.
Selain itu juga, minyak sapi juga cenderung untuk mengandungi kolesterol teroksida. Semasa proses penghasilan minyak sapi pada suhu tinggi, kolesterol didalamnya boleh teroksida.
Kolesterol yang teroksida dikaitkan dengan peningkatan risiko beberapa penyakit seperti penyakit jantung. [4]
Rumusan
Minyak sapi adalah makanan yang banyak digunakan dalam masakan masyarakat Asia.
Minyak sapi mungkin memberikan kelebihan dalam masakan tertentu berbanding mentega dan sememangnya lebih baik jika anda tak tolerans terhadap produk tenusu.
Walau bagaimanapun, tiada bukti menunjukkan bahawa ia lebih sihat daripada mentega secara keseluruhan.
Rujukan
- U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. FoodData Central. 2019. Ghee, clarified butter.
- U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. FoodData Central. 2019. Butter, NFS.
- Daniali, G. et al. (2016). Acrylamide formation in vegetable oils and animal fats during heat treatment. Food chemistry.
- Zhang, Q. et al. (2019). Circulating Oxidized Low-Density Lipoprotein is a Strong Risk Factor for the Early Stage of Coronary Heart Disease. IUBMB life.