Khasiat kacang pistasio (pistachio) diharap boleh menjadi satu dorongan untuk anda menjadikan kacang ini sebahagian daripada diet harian anda. Mengenali kacang ini, kacang pistasio atau turut dikenali sebagai kacang cerdik adalah kacang yang berasal dari Asia Tengah dan barat daya Asia.
Nama pistachio ini adalah berasal daripada perkataan Greek “pistákion” yang membawa maksud kacang hijau. Kacang pistasio atau nama saintifiknya Pistacia vera L. dipercayai telah dimakan sejak beribu tahun dahulu berdasarkan jumpaan arkeologi di Afghanistan dan tenggara Iran. Kacang ini dikatakan telah ditanam sejak Empayar Parsi kuno dan kemudiannya tersebar ke barat.
Kini, kacang pistasio boleh didapati hampir di seluruh dunia dan dimakan sebagai snek yang sihat. Di samping itu juga, kacang pistasio turut mempunyai pelbagai kegunaan lain seperti digunakan dalam pasta, perapan dan hiasan atas bagi salad, yogurt dan juga pencicah.
Kacang pistasio juga telah disenaraikan sebagai 50 makanan yang tinggi dengan antioksidan dan tinggi dengan sebatian fenolik.
Artikel ini akan menyenaraikan beberapa khasiat kacang pistasio untuk kesihatan berdasarkan kajian-kajian yang telah dijalankan.
1. Kaya dengan Nutrien-nutrien Penting
Seperti kacang walnut atau kacang hazel, kacang pistasio juga turut mengandungi nutrien-nutrien penting yang bermanfaat kepada fungsi dan kesihatan badan.
Bagi 100 gram kacang pistasio mentah, terdapat zat atau nutrien berikut: [1]
- Tenaga/Kalori: 560 kcal
- Protein: 20.2 gram
- Lemak: 45.3 gram
- Karbohidrat: 27.2 gram
- Serat: 10.6 gram
- Kalsium: 105 miligram
- Zat besi: 3.9 miligram
- Magnesium: 121 miligram
- Fosforus: 490 miligram
- Kalium: 1020 miligram
- Zink: 2.2 miligram
- Tembaga: 1.3 miligram
- Mangan: 1.2 miligram
- Selenium: 7 mikrogram
- Vitamin C: 5.6 miligram
- Folat: 51 mikrogram
- Vitamin A: 26 mikrogram
- Vitamin E: 2.86 miligram
Selain itu, kacang ini turut mengandungi vitamin B1, B2, B3, B5 dan B6 yang mempunyai peranan penting dalam penghasilan tenaga, menyokong fungsi sistem saraf dan terlibat dalam membaiki DNA.
Kacang pistasio juga turut tinggi dengan sebatian antioksidan seperti beta-karotena, lutein dan zeaxantin.
2. Sumber yang Baik untuk Mendapatkan Antioksidan
Antioksidan ialah sebatian yang boleh diperolehi daripada kekacang, sayur-sayuran, buah-buahan, rempah dan herba yang memainkan peranan besar dalam mencegah atau meneutralkan radikal bebas dalam badan manusia.
Sekiranya radikal bebas ini tidak dibendung, ia boleh menyebabkan tekanan oksidatif yang dikaitkan dengan pelbagai penyakit kronik seperti kanser, diabetes, penyakit jantung, penyakit Alzheimer dan lain-lain.
Kacang pistasio adalah salah satu sumber makanan yang tinggi dengan pelbagai antioksidan. Kacang ini mengandungi sebatian antioksidan seperti:
- Vitamin C
- Vitamin E
- Beta-karotena
- Lutein
- Zeaxantin
- Gamma-tokoferol
Satu kajian yang dijalankan selama 4 minggu mendapati peserta yang mengambil satu atau dua hidangan kacang pistasio sehari mempunyai paras lutein dan gamma-tokoferol yang lebih tinggi berbanding mereka yang tidak makan kacang ini. [2]
Menariknya lagi, antioksidan dalam kacang ini adalah sangat mudah untuk diakses dalam perut. Ini bermakna antioksidan ini mudah untuk diserap semasa penghadaman. [3]
3. Baik untuk Kesihatan Mata
Kacang pistasio mempunyai khasiat terhadap kesihatan mata. Khasiat ini disumbang oleh kandungan sebatian antioksidan beta-karotena, lutein dan zexantin dalam kacang ini.
Banyak kajian epidemiologi dan klinikal yang menyokong bahawa sebatian lutein dan zeaxantin mempunyai peranan penting dalam mencegah dan merawat sesetengah penyakit mata seperti degenerasi makular berkaitan usia, katarak dan retinitis pigmentosa (penyakit berkaitan pengerasan retina). [4]
Terdapat juga kajian praklinikal dan klinikal yang menunjukkan bahawa beta-karotena, lutein dan zeaxantin boleh mencegah perkembangan penyakit mata dengan cara meneutralkan radikal bebas dan mencegah kerosakan oksidatif terhadap retina. [5]
4. Tinggi dengan Kandungan Protein
Kacang pistasio juga boleh membekalkan protein yang tinggi kepada mereka yang memakannya. Ini menjadikan kacang ini sesuai diambil oleh pengamal diet vegan yang memerlukan protein daripada sumber tumbuhan.
Tambahan lagi, protein dalam kacang pistasio juga terdiri daripada 9 asid amino perlu yang mempunyai pelbagai peranan dalam badan.
Asid amino perlu ini terbabit dalam proses penting seperti pertumbuhan tisu, penghasilan tenaga, fungsi imun dan penyerapan nutrien.
5. Membantu Merendahkan Paras Kolesterol
Khasiat kacang pistasio yang seterusnya adalah membantu merendahkan paras kolesterol dalam darah seterusnya mengurangkan risiko penyakit jantung.
Satu ulasan kajian yang melibatkan 9 kajian melaporkan bahawa 67% daripada kajian mendapati pengambilan kacang pistasio dalam diet harian boleh menurunkan paras jumlah kolesterol dan kolesterol LDL (kolesterol jahat) serta meningkatkan kolesterol HDL (kolesterol baik).
Manakala,25% kajian lagi mendapati pengambilan kacang pistasio boleh menurunkan paras trigliserida (lemak) dengan ketara. [6]
Kajian lain terhadap 28 penghidap kolesterol tinggi mendapati diet yang mengandungi kacang pistasio boleh menyumbang kepada penurunan paras kolesterol LDL yang teroksida dan dapat memberikan manfaat tambahan hasil daripada kandungan antioksidan dalam kacang ini. [7]
6. Membantu Menurunkan Tekanan Darah Tinggi
Tekanan darah tinggi atau turut dikenali sebagai hipertensi adalah tekanan darah yang melebihi daripada normal.
Tekanan darah kita sentiasa berubah sepanjang hari bergantung kepada aktiviti yang dilakukan. Memiliki tekanan darah yang sentiasa melebihi paras normal mungkin menyebabkan anda didiagnosis menghidap tekanan darah tinggi (hipertensi).
Tekanan darah tinggi meningkatkan risiko kepada penyakit lain seperti penyakit jantung, serangan jantung dan strok.
Ulasan kajian yang melibatkan 21 kajian merumuskan bahawa pengambilan kacang termasuk kacang pistasio dapat menurunkan tekanan darah bagi peserta yang tidak menghidap penyakit diabetes. Kacang pistasio didapati mempunyai kesan yang paling kuat dalam mengurangkan tekanan darah sistolik dan diastolik. [8]
7. Membantu Menurunkan Paras Gula Darah
Walaupun mengandungi karbohidrat yang tinggi, tetapi kacang pistasio memiliki indeks glisemik yang rendah. Ini bermakna pengambilan kacang ini tidak menyebabkan lonjakan paras gula darah.
Khasiat kacang pistasio ini dapat dilihat dalam satu kajian yang menunjukkan bahawa apabila 56 gram kacang pistasio ditambah dalam diet tinggi karbohidrat, ia menyebabkan tindak balas gula darah selepas makan menurun sekitar 20% – 30%. [9]
Dalam kajian yang melibatkan penghidap diabetes jenis 2 pula mendapati pengambilan kacang pistasio sebanyak 25 gram dua kali sehari selama 12 minggu menunjukkan penurunan terhadap purata gula darah dan gula darah puasa. [10]
8. Membantu Menurunkan Berat Badan
Khasiat kacang pistasio turut boleh dimanfaatkan oleh mereka yang ingin menurunkan berat badan.
Khasiat kacang pistasio dalam membantu menurunkan berat badan dapat dilihat dalam satu program penurunan berat badan yang dijalankan selama 12 minggu. Peserta yang makan 53 gram kacang ini sehari sebagai snek tengah hari mengalami penurunan indeks jisim badan (BMI) berbanding mereka yang tidak makan kacang ini. [11]
Kajian yang melibatkan 1593 peserta turut mendapati pemakanan kacang pistasio boleh menurunkan nilai BMI bagi mereka yang mengambil kacang ini walaupun tiada kesan ketara terhadap berat badan dan ukur lilit pinggang. [12]
9. Baik untuk Kesihatan Usus
Kacang pistasio juga berkhasiat terhadap kesihatan usus. Khasiat ini disumbang oleh kandungan seratnya yang tinggi.
Kebanyakan serat yang dimakan tidak dihadam dan sesetengahnya menjadi makanan kepada koloni bakteria baik dalam usus.
Bakteria dalam perut akan menapai serat tidak larut kepada asid lemak rantaian pendek. Asid lemak rantaian pendek ini mempunyai pelbagai kebaikan kepada kesihatan termasuklah mengurangkan risiko kanser, masalah penghadaman dan penyakit jantung.
Butirat adalah salah satu asid rantaian pendek yang paling bermanfaat yang dihasilkan oleh proses penapaian serat tidak larut ini.
Pemakanan kacang pistasio didapati boleh meningkatkan bakteria yang menghasilkan butirat, malah lebih tinggi daripada pemakanan kacang badam. [13]
10. Mengurangkan Risiko Kanser Usus
Selain itu, kacang pistasio juga berkhasiat dalam mengurangkan risiko kanser usus bagi mereka yang memakannya.
Kajian awal mendapati kacang pistasio mempunyai potensi mencegah kanser usus melalui perencatan pertumbuhan sel-sel kanser, membunuh sel-sel kanser dan mencegah kerosakan genetik. [14]
Walau bagaimanapun, kajian-kajian lanjut masih diperlukan untuk menguatkan lagi dapatan kajian ini.
Rumusan
Kacang pistasio adalah salah satu kacang yang enak dijadikan snek atau kudapan dan turut menyumbang pelbagai khasiat kepada kesihatan kita.
Selain mengandungi nutrien penting dan antioksidan, kacang pistasio turut berkhasiat kepada kesihatan mata, merendahkan paras kolesterol, merendahkan tekanan darah, merendahkan paras gula darah, membantu menurunkan berat badan, baik untuk kesihatan usus dan mengurangkan risiko kanser usus.
Oleh itu, pastikan kacang pistasio berada dalam senarai beli-belah anda!
Rujukan
- U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. FoodData Central, 2019. fdc.nal.usda.gov.
- Colin D. Kay, et al. (2010). Pistachios Increase Serum Antioxidants and Lower Serum Oxidized-LDL in Hypercholesterolemic Adults. The Journal of Nutrition.
- Mandalari, G. et al. (2013). Bioaccessibility of pistachio polyphenols, xanthophylls, and tocopherols during simulated human digestion. Nutrition.
- Ma, L., & Lin, X. M. (2010). Effects of lutein and zeaxanthin on aspects of eye health. Journal of the science of food and agriculture.
- Johra, F. T. et al. (2020). A Mechanistic Review of β-Carotene, Lutein, and Zeaxanthin in Eye Health and Disease. Antioxidants.
- Lippi, G., Cervellin, G., & Mattiuzzi, C. (2016). More pistachio nuts for improving the blood lipid profile. Systematic review of epidemiological evidence. Acta bio-medica : Atenei Parmensis.
- Kay, C. D. et al. (2010). Pistachios increase serum antioxidants and lower serum oxidized-LDL in hypercholesterolemic adults. The Journal of nutrition.
- Mohammadifard, N. et al. (2015). The effect of tree nut, peanut, and soy nut consumption on blood pressure: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials. The American journal of clinical nutrition.
- Kendall, C. W. et al. (2011). The impact of pistachio intake alone or in combination with high-carbohydrate foods on post-prandial glycemia. European journal of clinical nutrition.
- Parham, M. et al. (2014). Effects of pistachio nut supplementation on blood glucose in patients with type 2 diabetes: a randomized crossover trial. The review of diabetic studies.
- Li, Z. et al. (2010). Pistachio nuts reduce triglycerides and body weight by comparison to refined carbohydrate snack in obese subjects on a 12-week weight loss program. Journal of the American College of Nutrition.
- Xia, K. et al. (2020). The relationship between pistachio (Pistacia vera L) intake and adiposity: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Medicine.
- Ukhanova, M. et al. (2014). Effects of almond and pistachio consumption on gut microbiota composition in a randomised cross-over human feeding study. The British journal of nutrition.
- Glei, M. et al. (2017). Chemopreventive Potential of Raw and Roasted Pistachios Regarding Colon Carcinogenesis. Nutrients.