Khasiat Bijan Untuk Kesihatan Yang Ramai Tidak Tahu

Bijan ialah biji kecil yang dituai daripada lenggai tumbuhan yang dikenali sebagai Sesamum indicum. Bijan mempunyai banyak khasiat untuk kesihatan dan kegunaan dalam masakan.

Bijan dipercayai berasal dari India tetapi kini banyak ditanam di negara-negara seperti Afrika, China, Ethiopia, Nigeria, Pakistan, Burina Faso, Sudan dan Paraguay.

Biji bijan yang masih mempunyai kulit atau sekam berwarna perang keemasan manakala biji bijan yang telah dibuang sekamnya ini berwarna putih dan bertukar menjadi perang apabila disangai atau dipanggang.

Selain itu, terdapat beberapa jenis biji bijan yang boleh didapati seperti bijan hitam, bijan perang, bijan putih, bijan keemasan atau bijan kelabu.

Biji bijan ini banyak digunakan dalam pembuatan roti, kuih, kek, rojak atau ditabur dalam pelbagai masakan atau salad.

Biji bijan dan minyak bijan juga mempunyai banyak khasiat untuk kesihatan dan telah digunakan dalam perubatan tradisional India dan China untuk meningkat tenaga dan melambatkan penuaan.

Berikut adalah beberapa khasiat bijan untuk kesihatan yang disokong oleh kajian-kajian.

1. Tinggi Kandungan Serat Diet

Biji bijan tinggi dengan kandungan serat diet. Bagi satu sudu besar biji bijan (9 gram) terdapat 1.1 gram serat diet iaitu memenuhi 5.5% keperluan harian serat diet bagi rakyat Malaysia. ^[1]

Serat diet adalah salah satu zat makanan yang penting dan boleh menyokong kesihatan sistem penghadaman sama ada memudahkan pembuangan air besar atau menjadi makanan kepada koloni bakteria baik.

Terdapat juga kajian yang melaporkan bahawa pengambilan serat diet yang tinggi boleh mengurangkan risiko penyakit jantung koronari, strok, tekanan darah tinggi, diabetes, obesiti dan juga penyakit berkaitan usus. ^[2]

2. Boleh Membantu Menurunkan Paras Kolesterol

Bijan juga berkhasiat dalam membantu menurunkan paras kolesterol dan trigliserida (lemak) dalam badan.

Khasiat ini dapat dilihat dalam kajian yang dijalankan terhadap 38 orang pesakit kolesterol tinggi. Pengambilan biji bijan putih sebanyak 40 gram sehari selama 60 hari berjaya menurunkan paras jumlah kolesterol dan kolesterol LDL (kolesterol jahat) dalam darah dengan ketara. ^[3]

Terdapat juga kajian yang melaporkan bahawa pengambilan biji bijan menyebabkan penurunan paras trigliserida (lemak) dalam darah. ^[4]

3. Boleh Membantu Menurunkan Tekanan Darah Tinggi

Pengambilan bijan juga dilihat boleh membantu menurunkan tekanan darah tinggi atau hipertensi. Penyakit tekanan darah tinggi adalah penyakit kronik yang boleh menyebabkan serangan strok atau penyakit jantung.

Terdapat kajian yang dijalankan terhadap 30 orang penghidap hipertensi melaporkan bahawa pengambilan 2.52 gram bijan hitam selama 4 minggu menunjukkan penurunan ketara terhadap tekanan darah sistolik. ^[5]

Selain itu, kandungan mineral magnesium yang tinggi dalam bijan juga turut boleh membantu menurunkan tekanan darah. ^[6]

4. Baik untuk Kesihatan Tulang

Khasiat bijan juga turut merangkumi kesihatan dan kekuatan tulang.

Khasiat ini disumbang oleh kandungan kalsium, magnesium, tembaga, zink dan mangan. ^[7]

Bagi 1 sudu besar (9 gram) bijan terdapat:

• Kalsium: 87.8 miligram (9% daripada RNI orang dewasa di Malaysia)
• Magnesium: 31.6 miligram (7.5% daripada RNI)
• Tembaga: 0.4 miligram (44% daripada RNI)
• Zink: 0.7 miligram (11% daripada RNI)
• Mangan: 0.2 miligram (8.7% daripada RNI)

*RNI ialah saranan pengambilan nutrien (recommended nutrient intake) harian bagi rakyat Malaysia.

Walau bagaimanapun, bijan turut mengandungi sebatian oksalat dan fitat yang boleh mengurangkan penyerapan mineral-mineral ini.

Justeru itu, anda disarankan untuk merendam atau memanggang biji ini untuk mengurangkan impak sebatian ini.

5. Boleh Membantu Mengawal Paras Gula Darah

Bijan juga didapati baik untuk mereka yang menghidap penyakit kencing manis atau diabetes.

Bijan mengandungi sebatian lignan yang dikenali sebagai sesamin. Sesamin ini mempunyai kesan antioksidan dan antiradang yang mempunyai kesan yang baik terhadap paras gula darah.

Dalam kajian yang dilakukan terhadap pesakit diabetes jenis 2 (penyakit kencing manis) mendapati pengambilan 200 mg sesamin setiap hari selama 8 minggu menyebabkan penurunan yang ketara terhadap paras gula darah puasa, purata paras gula darah (HbA1c), keradangan dan lemak badan. ^[8]

6. Tinggi dengan Kandungan Antioksidan

Biji bijan juga tinggi dengan kandungan antioksidan. Antioksidan penting untuk meneutralkan radikal bebas daripada merosakkan sel-sel badan.

Bijan mengandungi sebatian lignan seperti sesamin, sesamolin, sesaminol, sesamol dan pinoresinol yang mempunyai ciri-ciri antioksidan.

Terdapat kajian makmal yang menunjukkan sesamin boleh melindungi hati daripada kerosakan pengoksidaan. ^[9]

Kajian-kajian lain juga turut mendapati lignan daripada bijan ini boleh membantu mengurangkan kemerosotan otak dan kerosakan buah pinggang melalui aktiviti antioksidan dan antiradangnya. ^{[10, 11]}

7. Membantu Melegakan Sakit Lutut

Khasiat bijan juga berguna kepada mereka yang mengalami sakit sendi lutut.

Sakit sendi lutut atau osteoartritis ini boleh disebabkan oleh beberapa faktor termasuklah akibat keradangan dan kerosakan pengoksidaan pada rawan lutut.

Sebatian sesamin dalam biji bijan boleh melindungi rawan lutut kerana sifat antirandang dan antioksidannya. ^[12]

Dalam satu kajian yang dijalankan terhadap pesakit sendi lutut mendapati pengambilan 40 gram serbuk bijan setiap hari menunjukkan pengurangan kesakitan pada lutut. Pengurangan kesakitan ini 41% lebih baik berbanding kumpulan yang tidak mengambil serbuk bijan ini. ^[13]

8. Membantu Seimbangkan Hormon Bagi Wanita

Bijan juga mempunyai khasiat yang khusus kepada kaum wanita.

Biji bijan mengandungi sebatian fitoestrogen iaitu sebatian tumbuhan yang serupa dengan hormon estrogen.

Sebatian fitoestrogen ini sangat berguna kepada wanita terutamanya mereka yang mengalami penurunan paras estrogen akibat daripada menopaus. ^[14]

Terdapat kajian yang mendapati pengambilan serbuk bijan dalam kalangan wanita menopaus boleh meningkatkan paras hormon wanita, paras antioksidan dan mengurangkan paras kolesterol. ^[15]

Risiko & Kesan Sampingan

Walau bagaimanapun, tidak semua orang boleh menikmati khasiat atau manfaat biji bijan ini.

Sesetengah orang mempunyai alahan terhadap bijan atau terlebih sensitif kepada bijian ini.

Terdapat laporan yang menyatakan terdapat peningkatan kepada laporan alahan terhadap bijan dilaporkan diseluruh dunia.

Walaupun kes alahan bijan ini masih rendah jika hendak dibandingkan dengan alahan makanan yang lain, tetapi terdapat satu laporan kematian akibat alahan ini telah dilaporkan. Ini menandakan wujudnya risiko anafilaksis bagi alahan ini. ^[16]

Justeru itu, mereka yang mempunyai alahan makanan harus berhati-hati dengan makanan yang mengandungi biji bijan.

Rumusan

Bijan adalah sejenis biji yang mempunyai banyak khasiat dan tinggi dengan kandungan minyak.

Selain membekalkan nutrien-nutrien penting, bijan didapati boleh mendatangkan banyak manfaat kepada pemakannya. Contohnya seperti membantu menurunkan paras kolesterol, menurunkan paras gula darah, menurunkan tekanan darah, baik untuk kesihatan tulang dan lain-lain lagi.

Namun begitu, bagi sesetengah kanak-kanak atau orang dewasa. Bijan mungkin boleh menyebabkan tindak balas alahan. Golongan ini harus berhati-hati dengan pengambilan makanan dan harus mengelak daripada mengambil makanan yang mengandungi biji ini.