Keracunan plumbum adalah keadaan kesihatan yang serius yang disebabkan oleh pengumpulan plumbum dalam badan.
Plumbum ialah logam toksik yang boleh didapati dalam pelbagai sumber dan pendedahan kepada paras plumbum yang tinggi boleh memberi kesan buruk kepada kesihatan manusia, terutamanya kepada kanak-kanak.
Kanak-kanak di bawah umur 6 tahun amat terdedah kepada keracunan plumbum, yang boleh menjejaskan perkembangan mental dan fizikal dengan teruk. Pada tahap yang sangat tinggi, keracunan plumbum boleh membawa maut.
Plumbum boleh didapati dalam pelbagai sumber, termasuk cat lama di bangunan lama, tanah yang tercemar, paip air, barang mainan, kosmetik dan bateri berasaskan plumbum.
Orang dewasa yang bekerja dengan bateri, melakukan pengubahsuaian rumah atau bekerja di kedai pembaikan kereta juga mungkin terdedah kepada plumbum.
Terdapat rawatan untuk keracunan plumbum, tetapi mengambil beberapa langkah berjaga-jaga boleh membantu melindungi anda dan keluarga daripada pendedahan plumbum.
Gejala-gejala
Pada mulanya, keracunan plumbum mungkin sukar dikesan, malah ada orang yang kelihatan sihat boleh mempunyai paras plumbum yang tinggi dalam darah.
Tanda dan gejala biasanya tidak muncul sehingga jumlah berbahaya telah terkumpul.
Gejala-gejala Keracunan Plumbum Bagi Bayi
Bayi yang terdedah kepada plumbum semasa dalam kandungan mungkin mengalami:
- Kelahiran pramatang
- Mempunyai berat badan rendah
- Terbantut
Gejala-gejala Keracunan Plumbum Bagi Kanak-kanak
Bagi kanak-kanak pula, keracunan plumbum boleh mengakibatkan gejala-gejala dan tanda seperti berikut:
- Terbantut
- Susut berat badan
- Masalah pembelajaran
- Sakit perut
- Muntah
- Sembelit
- Hilang pendengaran
- Sawan
- Hilang selera makan
- Kelesuan
- Kekejangan
- Hiperaktif
- Sakit kepala
- Anemia
Gejala-gejala Keracunan Plumbum Bagi Orang Dewasa
Walaupun kanak-kanak lebih berisiko, keracunan plumbum juga berbahaya untuk orang dewasa.
Tanda dan gejala-gejala pada orang dewasa adalah seperti berikut:
- Sakit sendi dan otot
- Tekanan darah tinggi
- Sakit kepala
- Mempunyai masalah ingatan dan tumpuan
- Gangguan mood
- Mengurangkan jumlah sperma dan sperma yang abnormal
- Keguguran, lahir mati atau lahir pramatang bagi wanita hamil
- Anemia
- Kebas di kaki
Kadangkala, kanak-kanak dan orang dewasa yang telah terdedah kepada plumbum tidak mempunyai gejala.
Gejala-gejala keracunan plumbum tidak akan muncul serta-merta. Apabila ia berlaku, gejala mungkin telah berkembang selama beberapa minggu atau bulan.
Kadang-kadang, simptom-simptom muncul secara sporadis (pada masa yang tidak teratur).
Punca
Plumbum adalah logam yang wujud secara semula jadi di kerak bumi, tetapi aktiviti manusia seperti perlombongan, pembakaran bahan api dan pembuatan telah menyebabkan ia menjadi lebih meluas.
Plumbum juga pernah digunakan dalam cat dan petrol dan masih digunakan dalam bateri, pateri, paip, tembikar, bahan bumbung dan kosmetik.
Kanak-kanak boleh mendapat keracunan plumbum dengan menelan atau menyerap cat berasaskan plumbum yang digunakan di rumah lama yang menggunakan cat plumbum.
Cat plumbum masuk ke dalam sistem kanak-kanak apabila mereka:
- Makan atau sentuh serpihan cat yang mengelupas dan kepingan yang mengandungi plumbum.
- Bernafas dalam habuk plumbum
- Letakkan tangan, mainan dan barangan lain yang dilitupi dengan habuk plumbum ke dalam mulut mereka.
- Minum air dari paip air lama yang boleh melarutkan plumbum.
- Kunyah pada ambang tingkap, perabot, bingkai pintu dan barangan lain yang dicat dengan cat berasaskan plumbum.
Orang dewasa boleh mengalami keracunan plumbum dengan terdedah kepada plumbum melalui makan makanan dan air minuman yang tercemar dengan plumbum.
Mereka mungkin makan daripada hidangan atau minum daripada cawan yang tercemar dengan plumbum.
Jika anda bekerja dalam persekitaran dengan cat plumbum atau sedang membuat pengubahsuaian rumah, anda mungkin terdedah kepada habuk plumbum.
Komplikasi
Pendedahan kepada paras plumbum yang rendah sekalipun boleh menyebabkan kerosakan dari semasa ke semasa, terutamanya pada kanak-kanak.
Risiko terbesar adalah kepada perkembangan otak, di mana kerosakan tidak dapat dipulihkan boleh berlaku.
Tahap yang lebih tinggi boleh merosakkan buah pinggang dan sistem saraf pada kanak-kanak dan orang dewasa.
Paras plumbum yang sangat tinggi boleh menyebabkan sawan, tidak sedarkan diri dan kematian.
Rawatan
Langkah pertama dalam merawat keracunan plumbum ialah membuang sumber pencemaran.
Jika anda tidak dapat mengalih keluar plumbum daripada persekitaran anda, anda mungkin dapat mengurangkan kemungkinan ia akan menyebabkan masalah.
Sebagai contoh, kadangkala adalah lebih baik untuk mengelak daripada mengeluarkan cat plumbum lama.
Bagi kes-kes yang teruk, doktor mungkin mencadangkan rawatan seperti berikut:
- Terapi pengkelatan: Dalam rawatan ini, ubat yang diberikan melalui mulut mengikat dengan plumbum supaya ia dikumuhkan dalam air kencing.
- Terapi pengkelatan EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid): Doktor merawat orang dewasa dengan paras plumbum melebihi 45 mcg/dL darah dan kanak-kanak yang tidak boleh bertolak ansur dengan ubat yang digunakan dalam terapi pengkelatan konvensional yang paling biasa dengan bahan kimia yang dipanggil calcium disodium ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA).
Langkah-langkah Pencegahan
Beberapa langkah pencegahan yang mudah boleh melindungi anda dan keluarga anda daripada keracunan plumbum. Antaranya adalah:
- Basuh tangan dan mainan: Untuk membantu mengurangkan pemindahan habuk atau tanah yang tercemar dari tangan ke mulut, basuh tangan anak anda selepas bermain di luar, sebelum makan dan sebelum tidur. Basuh mainan mereka dengan kerap.
- Bersihkan permukaan berhabuk: Bersihkan lantai dengan mop basah dan lap perabot, ambang tingkap dan permukaan berdebu yang lain dengan kain lembap.
- Makan makanan sihat: Makanan yang kerap dan pemakanan yang baik mungkin membantu mengurangkan penyerapan plumbum. Kanak-kanak memerlukan kalsium, vitamin C dan zat besi yang mencukupi dalam diet mereka untuk membantu menghalang plumbum daripada diserap.
- Pastikan rumah anda diselengara dengan baik: Jika rumah anda mempunyai cat berasaskan plumbum, semak dengan kerap sekiranya terdapat cat yang mengelupas dan selesaikan masalah dengan segera.
- Pengudaraan baik: Pastikan pengudaraan yang baik apabila bekerja dengan bahan berasaskan plumbum atau dalam pekerjaan dengan risiko pendedahan plumbum.
Rujukan
- Mayo Clinic Staff. (2022). Lead poisoning. MayoClinic
- Cleveland Clinic medical professional. (2022). Lead poisoning. Cleveland Clinic