Kebaikan Zat Besi (Ferum) Kepada Kesihatan (Terutamanya Kepada Wanita)

Zat besi atau ferum adalah mineral yang penting untuk pertumbuhan dan perkembangan badan. Sama ada sedar atau tidak, sebenarnya zat besi sebenarnya mempunyai banyak kebaikan dan peranan penting kepada kesihatan kita.

Badan manusia menggunakan zat besi untuk menghasilkan hemoglobin dan mioglobin.

Hemoglobin ialah protein di dalam sel-sel darah merah yang membawa oksigen daripada paru-paru ke seluruh badan. Manakala, mioglobin pula adalah protein yang membekalkan oksigen kepada otot.

Selain itu, badan juga memerlukan zat besi untuk menghasilkan sesetengah hormon.

Kekurangan zat besi di dalam darah boleh menyebabkan pelbagai masalah kesihatan yang serius termasuklah anemia kekurangan zat besi.

Zat besi atau ferum boleh didapati secara semula jadi dalam banyak makanan. Anda boleh mendapatkan jumlah zat besi yang disarankan dengan memakan pelbagai makanan.

Antara makanan yang kaya dengan zat besi adalah:

• Daging lembu
• Hati lembu
• Ayam
• Telur
• Ikan bilis
• Kerang rebus
• Kacang kuda
• Peria
• Kangkung
• Buah kedondong

Badan anda menyerap zat besi daripada sumber tumbuhan dengan lebih baik apabila anda memakannya bersama daging, poultri, makanan laut dan makanan yang mengandungi vitamin C.

Setiap individu mempunyai keperluan terhadap zat besi yang berbeza-beza bergantung kepada usia dan jantina.

Secara umumnya, bagi lelaki dewasa disarankan untuk mendapatkan 14 miligram (mg) zat besi sehari. Manakala, wanita dewasa pula disarankan untuk mendapatkan 29 mg zat besi sehari. Keperluan ini bertambah bagi wanita hamil dan menyusukan anak.

Zat besi membantu memelihara banyak fungsi penting dalam badan termasuk tenaga dan tumpuan, proses gastrousus, sistem imun dan pengawalan suhu badan.

Di samping itu, terdapat juga kebaikan-kebaikan zat besi yang lain seperti:

1. Meningkatkan Prestasi dan Tumpuan

Zat besi adalah nutrien yang penting bagi membolehkan badan menggunakan tenaga dengan cekap.

Zat besi membawa oksigen ke seluruh bahagian badan yang penting untuk prestasi fizikal dan mental.

Kekurangan zat besi boleh mengakibatkan anda hilang fokus, kurang stamina dan mudah marah.

2. Penting untuk Kehamilan yang Sihat

Semasa kehamilan, jumlah darah dalam badan wanita meningkat, maka wanita tersebut memerlukan lebih banyak zat besi untuk dirinya dan bayinya yang sedang membesar.

Mengambil terlalu sedikit zat besi semasa hamil meningkatkan risiko anemia kekurangan zat besi dan risiko bayinya mengalami berat lahir rendah, kelahiran pramatang dan paras zat besi yang rendah.

Mengambil terlalu sedikit zat besi mungkin juga membahayakan perkembangan otak bayi.

Wanita hamil mungkin diberikan suplemen zat besi oleh doktor.

3. Boleh Melegakan Kelesuan yang Tidak Dapat Dijelaskan

Zat besi boleh membantu melegakan kelesuan yang tidak dapat dijelaskan walaupun bagi seseorang yang tidak mengalami anemia tetapi rendah dengan paras zat besi dalam darah.

Ini adalah perkara biasa pada wanita semasa tahun kesuburan mereka.

Satu kajian yang melibatkan wanita berusia 18-53 tahun yang mengalami kelesuan tanpa mengalami anemia mendapati kumpulan yang menerima suplemen zat besi mengalami pengurangan terhadap kelesuan mereka. ^[1]

4. Menambah baik Prestasi Atlet

Kekurangan zat besi lebih kerap berlaku dalam kalangan atlet, terutamanya atlet wanita muda.

Atlet yang terlibat dalam latihan ketahanan seperti larian maraton atau acara berbasikal ketahanan boleh kehilangan lebih banyak zat besi.

Terdapat kajian yang mencadangkan agar atlet ketahanan wanita mengambil suplemen zat besi tambahan sebanyak 10 mg sehari. ^[2]

5. Boleh Mengurangkan Sindrom Kaki Resah

Sindrom kaki resah ialah keadaan kesihatan yang menyebabkan seseorang mempunyai keinginan yang tidak terkawal untuk menggerakkan kaki mereka.

Ini biasanya berlaku pada waktu malam dan boleh mengganggu tidur.

Satu analisis yang melibatkan 10 kajian melaporkan bahawa pengambilan suplemen zat besi dikaitkan dengan pengurangan gejala-gejala sindrom kaki resah selepas 4 minggu. ^[3]

6. Meningkatkan Prestasi Kognitif

Kognitif bermaksud berkaitan dengan kognisi, iaitu proses mental untuk mentafsir,mempelajari dan memahami sesuatu.

Penyelidikan menunjukkan bahawa tahap kognitif menurun selari dengan kekurangan zat besi. Jika paras zat besi dalam darah menurun, tumpuan dan perhatian terjejas hampir serta-merta.

Oleh itu, paras zat besi yang dipulihkan kepada julat normal boleh meningkatkan tumpuan dan meningkatkan prestasi kognitif. ^[4]

Risiko dan Kesan Sampingan

Secara umumnya, zat besi atau ferum yang diperolehi daripada makanan semula jadi adalah selamat.

Namun, jika diambil dalam bentuk suplemen, zat besi yang banyak boleh mendatangkan mudarat.

Bagi individu sihat, dos zat besi yang tinggi boleh menyebabkan kesan sampingan seperti:

• Sakti perut
• Sembelit
• Loya
• Muntah
• Cirit-birit
• Keradangan pelapik perut
• Ulser

Dos zat besi yang tinggi juga boleh mengurangkan penyerapan mineral zink. Dos zat besi yang terlampau tinggi sehingga ribuan miligram boleh menyebabkan:

• Kegagalan organ
• Sawan
• Koma
• Kematian

Interaksi dengan Ubat atau Suplemen Lain

Suplemen zat besi juga boleh berinteraksi dengan ubat atau suplemen yang lain seperti:

• Ubat Levodopa: Ubat untuk penyakit Parkinson dan sindrom kaki resah.
• Ubat Levothyroxine: Ubat untuk merawat hipotiroidisme, goiter dan kanser tiroid.
• Suplemen kalsium: Kalsium boleh mengganggu penyerapan zat besi. Elakkan makan dua suplemen ini pada waktu yang sama.

Rumusan

Zat besi adalah salah satu mineral yang penting untuk kesihatan manusia. Terdapat banyak kebaikan zat besi untuk kesihatan terutamanya kepada wanita.

Zat besi penting untuk penghasilan sel-sel darah merah dan mencegah daripada berlakunya anemia.

Selain itu, zat besi juga penting untuk wanita yang hamil serta prestasi atlet terutamanya atlet wanita.

Walau bagaimanapun, dalam bentuk suplemen, pengambilan zat besi haruslah terkawal bagi mengelakkan kesan sampingan.