Jangkitan HPV atau nama panjangnya human papillomavirus adalah sejenis jangkitan virus yang merebak melalui sentuhan kulit ke kulit. Terdapat lebih 100 jenis HPV dan 40 daripadanya boleh merebak melalui hubungan seksual dan menjangkiti kemaluan, mulut dan kerongkong.
HPV turut dikenali sebagai salah satu daripada penyakit kelamin yang lazim berlaku di samping penyakit gonorea dan chlamydia.
Jangkitan HPV boleh menyebabkan ketuat pada bahagian kemaluan (kelihatan seperti buah anggur) dan jangkitan pada pangkal rahim yang boleh menyebabkan kanser pangkal rahim pada masa akan datang.
Simptom-simptom Jangkitan HPV
Selalunya, jangkitan HPV tidak menyebabkan sebarang simptom-simptom atau masalah kesihatan yang jelas.
Menurut Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 90% jangkitan HPV akan pulih dengan sendirinya dalam masa 2 tahun.
Jika ada, simptom-simptom yang boleh dilihat adalah ketuat di beberapa bahagian badan yang bergantung kepada jenis HPV yang menyebabkannya.
Antaranya adalah:
- Ketuat genital (alat kelamin): Ini kelihatan seperti lesi rata, benjolan kecil seperti kubis bunga atau tonjolan kecil seperti batang. Bagi wanita, ketuat alat kelamin kebanyakannya muncul pada vulva tetapi juga boleh berlaku berhampiran dubur, serviks atau dalam faraj. Bagi lelaki, ketuat genital muncul pada zakar, skrotum atau sekitar dubur. Ketuat genital jarang menyebabkan ketidakselesaan atau kesakitan, walaupun ia mungkin gatal atau terasa lembut.
- Ketuat biasa: Ketuat biasa kelihatan seperti benjolan kasar dan timbul. Biasanya berlaku pada tangan dan jari. Dalam kebanyakan kes, ketuat biasa tidak sedap dipandang, tetapi ia juga boleh menyakitkan atau terdedah kepada kecederaan atau pendarahan.
- Ketuat plantar: Ketuat plantar adalah ketumbuhan keras dan berbutir yang biasanya muncul pada tumit atau bebola kaki anda. Ketuat ini mungkin menyebabkan ketidakselesaan.
- Ketuat rata: Ketuat rata adalah lesi yang rata, sedikit timbul. Mereka boleh muncul di mana-mana, tetapi kanak-kanak biasanya mendapatkannya di muka dan lelaki cenderung untuk mendapatkannya di kawasan janggut. Wanita cenderung untuk mendapatkannya di kaki.
Namun begitu, kadang-kadang jangkitan HPV ini berkekalan lebih lama dan menyebabkan kanser.
Antara kanser yang boleh disebabkan jangkitan ini adalah:
- Kanser serviks (pangkal rahim)
- Kanser faraj dan vulva
- Kanser di zakar
- Kanser di dubur lelaki dan perempuan
- Kanser di kerongkong
Jenis HPV yang menyebabkan ketuat adalah berbeza daripada jenis yang menyebabkan kanser. Jadi, mempunyai ketuat di alat kelamin yang disebabkan oleh HPV tidak bermakna anda akan mendapat kanser.
Punca
Jangkitan HPV berlaku apabila virus memasuki badan biasanya melalui luka, torehan atau pelelasan pada kulit anda. Virus ini biasanya tersebar melalui sentuhan kulit ke kulit.
Jangkitan pada alat kelamin pula biasanya berlaku hasil hubungan seksual atau sentuhan kulit ke kulit di kawasan alat kelamin. Sesetengah jangkitan yang berlaku di bahagian mulut atau kerongkong adalah akibat seks oral.
Sekiranya anda mengandung dan dijangkiti ketuat genital, adalah tidak mustahil untuk bayi anda untuk turut dijangkiti. Bagi kes-kes terpencil, jangkitan tersebut boleh menyebabkan ketumbuhan bukan kanser di dalam kotak suara bayi tersebut.
Beberapa faktor berikut boleh meningkatkan risiko kepada jangkitan:
- Mempunyai ramai pasangan seksual
- Golongan remaja dan belia
- Sistem imun yang lemah
- Mempunyai luka atau bukaan kulit
- Menyentuh ketuat orang lain atau menyentuh permukaan yang mempunyai virus HPV
Rawatan
Kebanyakan kes HPV hilang dengan sendirinya, jadi tiada rawatan untuk jangkitan itu sendiri.
Sebaliknya, doktor anda mungkin akan meminta anda datang untuk ujian ulangan dalam setahun untuk melihat sama ada jangkitan HPV berterusan dan jika terdapat sebarang perubahan sel telah terbentuk yang memerlukan tindakan susulan.
Ketuat genital boleh dirawat dengan ubat preskripsi, membeku dengan nitrogen cecair atau membakar dengan arus elektrik. Tetapi, merawat ketuat tidak bermakna merawat virus itu sendiri dan ketuat mungkin kembali.
Langkah-langkah Pencegahan
Vaksin HPV adalah berkesan untuk mencegah jangkitan virus ini. Vaksin ini dibuat menggunakan protein daripada setiap satu daripada 4 jenis virus HPV yang boleh menyebabkan penyakit yang serius.
Di Malaysia, vaksin ini diberi kepada remaja-remaja bertujuan untuk mencegah daripada berlakunya kanser serviks semasa dewasa kelak.
Selain, menggunakan kondom dan mengamalkan seks selamat juga boleh mencegah daripada berlakunya jangkitan virus ini.
Rujukan
- Mayo Clinic Staff. (2021). HPV Infection. MayoClinic
- Centers for Disease Control and Prevention.(2022). Genital HPV Infection – Fact Sheet