Apa itu Antosianin?
Antosianin (anthocyanin) ialah pigmen berwarna merah pekat, ungu dan biru yang boleh dijumpai dalam tumbuhan.
Ia adalah sebahagian daripada keluarga sebatian kimia yang dipanggil flavonoid. Flavonoid ialah sebahagian daripada kumpulan besar antioksidan yang dikenali sebagai polifenol.
Seperti flavonoid yang lain, antosianin juga turut mempunyai ciri-ciri antioksidan. Antioksidan ialah sebatian yang boleh meneutralkan radikal bebas daripada merosakkan sel-sel badan yang sihat.
Sekiranya radikal bebas terlalu tinggi dan melebihi jumlah antioksidan, maka akan berlaku ketidakseimbangan. Ketidakseimbangan ini boleh menyebabkan berlakunya tekanan oksidatif.
Tekanan oksidatif banyak dikaitkan dengan penyakit-penyakit kronik seperti kanser, diabetes, penyakit jantung dan artritis (sakit sendi).
Makanan yang mengandungi antosianin telah digunakan dalam perawatan semula jadi sejak turun-temurun. Kajian-kajian saintifik semakin banyak menyokong manfaat kesihatan sebatian antioksidan ini.
Antosianin yang diekstrak daripada tumbuhan juga turut digunakan sebagai pewarna, pewarna makanan semula jadi dan bahan tambahan makanan.
Khasiat dan Kebaikan Antosianin Kepada Kesihatan
Antosianin telah digunakan secara tradisional sebagai ubat herba, peningkat selera makan dan agen untuk merawat pelbagai penyakit.
Ciri-ciri antioksidan bagi antosianin menjadikan sebatian ini mempunyai banyak khasiat dan kebaikan kepada kesihatan.
Selain itu,kajian-kajian saintifik juga turut mendapati antosianin mempunyai beberapa khasiat yang lain seperti:
1. Berpotensi Mencegah Kanser
Antosianin didapati berpotensi mencegah kanser berdasarkan beberapa kajian.
Satu kajian yang dijalankan terhadap haiwan mendapati ekstrak yang kaya antosianin daripada bilberry dan chokeberry berjaya mengurangkan perkembangan sel-sel kanser usus besar. [1]
Antosianin juga boleh membantu mencegah sel kanser daripada membiak dan merebak. Sebagai contoh, satu kajian tabung uji mencadangkan bahawa sebatian ini mungkin mengaktifkan gen tertentu yang membunuh sel-sel kanser prostat. [2]
Perlu diingat bahawa kebanyakan kajian dilakukan hanya melibatkan kajian tabung uji atau terhadap haiwan. Oleh itu, lebih banyak kajian yang melibatkan manusia masih diperlukan.
2. Bersifat Antiradang
Antosianin juga dipercayai boleh membantu mengurangkan keradangan.
Satu kajian yang dijalankan terhadap 169 penghidap kolesterol tinggi mendapati pengambilan 320 mg antosianin sebanyak 2 kali sehari berjaya mengurangkan penanda keradangan dengan ketara. [3]
Satu kajian lain turut menunjukkan bahawa antosianin boleh membantu mengurangkan keradangan dan kesakitan bagi mereka yang menghidap artritis (sakit sendi). [4]
3. Mempunyai Ciri-ciri Antidiabetes
Pemakanan makanan yang tinggi dengan antosianin juga boleh membantu melindungi anda daripada penyakit kencing manis atau diabetes.
Satu kajian klinikal yang melibatkan 58 orang pesakit diabetes diberikan 160 mg antosianin sebanyak dua kali sehari selama 24 minggu.
Hasil kajian ini mendapati kumpulan yang menerima antosianin mempunyai paras gula darah puasa dan mencegah rintangan insulin. [5]
4. Boleh Membantu Menurunkan Paras Kolesterol
Paras kolesterol yang tinggi boleh meningkatkan risiko kepada penyakit kardiovaskular seperti penyakit jantung dan strok.
Khasiat antosianin ini boleh dilihat dalam satu kajian klinikal yang menunjukkan bahawa pengambilan sebatian antioksidan ini boleh mengurangkan paras kolesterol LDL (kolesterol jahat), trigliserida dan meningkatkan paras kolesterol HDL (kolesterol baik). [5]
Kajian terhadap haiwan mendapati ekstrak yang kaya dengan antosianin daripada beras hitam boleh mengurangkan paras koelsterol total sebanyak 62% dan trigliserida sebanyak 54%. [6]
5. Boleh Membantu Menurunkan Tekanan Darah
Tambahan lagi, antosianin juga boleh membantu mengawal tekanan darah dan mencegahnya daripada meningkat naik.
Satu kajian terhadap 49 orang tua mendapati pengambilan 200 ml jus ceri yang tinggi dengan antosianin setiap hari selama 12 minggu dapat mengurangkan tekanan darah sistolik dan diastolik. [7]
6. Boleh Membantu Meningkatkan Kesihatan Otak
Antosianin juga boleh membantu meningkatkan kesihatan otak.
Satu kajian semula yang melibatkan 49 kajian melaporkan bahawa antosianin boleh meningkatkan memori, tumpuan dan kelajuan pemprosesan otak. [8]
Satu kajian lain yang melibatkan 7 kajian jangka pendek dan jangka panjang mendakwa bahawa diet yang kaya dengan antosianin boleh meningkatkan pembelajaran lisan dan ingatan pada kanak-kanak, orang dewasa dan orang tua dengan gangguan kognitif. [9]
7. Baik untuk Kesihatan Mata atau Penglihatan
Pigmen antosianin juga turut berperanan sebagai makanan yang berkhasiat untuk mengekalkan penglihatan yang baik.
Khasiat antioksidan ini dibuktikan dalam kajian yang melibatkan 132 orang pesakit glaukoma. Kumpulan yang menerima 120 mg antosianin daripada bilberry setiap hari berjaya menambah baik fungsi penglihatan. [10]
8. Boleh Membantu Mengurangkan Berat Badan
Antosianin juga mempunyai ciri-ciri antiobesiti.
Satu kajian terhadap 2734 orang wanita mendapati mereka yang mengikuti diet yang tinggi dengan antosianin mempunyai lemak badan dan perut yang lebih rendah berbanding mereka yang mengikuti diet yang rendah dengan sebatian ini. [11]
9. Bersifat Antibakteria
Sebatian antosianin juga didapati mempunyai aktiviti antibakteria terhadap bakteria-bakteria yang boleh menyebabkan keracunan makanan, jangkitan saluran darah, pneumonia dan saluran kencing.
Ini berdasarkan satu kajian yang melaporkan aktiviti antibakteria ekstrak kranberi terhadap bakteria jenis Enterococcus faecium, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, dan Escherichia coli. [12]
Aktiviti antibakteria ekstrak kranberi tidak berdasarkan pHnya yang rendah, tetapi ia dipercayai disebabkan oleh komponen bioaktif lain seperti antosianin dan flavonol.
Sumber Makanan
Buah-buahan dan sayur-sayuran berwarna merah, ungu dan biru adalah sumber makanan yang tinggi dengan dengan antosianin.
Berikut adalah antara makanan yang tinggi dengan antosianin:
- Mulberi
- Strawberi
- Ceri
- Raspberi
- Plum
- Beri biru
- Black elderberry
- Kacang hitam
- Acai beri
- Bilberry
- Beri hitam
- Kranberi
- Dabai
- Anggur merah
- Delima
- Maqui berry
- Blackcurrant
- Redcurrant
- Terung
- Kubis ungu
- Bawang merah
- Lobak hitam
- Kacang soya hitam
- Jagung ungu
- Keledek ungu
- Beras hitam
- Ubi bit
- Kubis bunga ungu
Keselamatan dan Kesan Sampingan
Makanan-makanan yang kaya dengan antosianin seperti buah-buahan, sayur-sayuran dan bijirin adalah selamat untuk dimakan.
Walau bagaimanapun, dalam bentuk suplemen (makanan tambahan), ia mungkin memberikan kesan yang berbeza.
Walaupun keputusan-keputusan kajian menunjukkan hasil yang menarik, mereka tidak menawarkan panduan yang jelas tentang berapa banyak antosianin yang perlu anda makan setiap hari.
Tidak seperti vitamin dan mineral penting, sebatian antioksidan tidak mempunyai nilai harian yang disyorkan.
Strategi terbaik ialah menyertakan makanan yang kaya dengan antosianin sebagai sebahagian daripada diet harian anda.
Rumusan
Antosianin ialah pigmen berwarna merah pekat, ungu dan biru yang bertindak sebagai antioksidan di dalam badan manusia.
Kajian-kajian menunjukkan bahawa antosianin mempunyai banyak khasiat seperti membantu menurunkan paras kolesterol, menurunkan tekanan darah, bersifat antikanser, antidiabetes, antiobesiti dan lain-lain lagi.
Anda boleh mendapatkan manfaat antioksidan ini dengan memakan makanan yang kaya dengannya.
Rujukan
- Lala, G. et al. (2006). Anthocyanin-rich extracts inhibit multiple biomarkers of colon cancer in rats. Nutrition and cancer.
- Jeong, M. H. et al. (2016). Delphinidin induces apoptosis via cleaved HDAC3-mediated p53 acetylation and oligomerization in prostate cancer cells. Oncotarget.
- Zhang, H. et al. (2020). Anthocyanin supplementation improves anti-oxidative and anti-inflammatory capacity in a dose-response manner in subjects with dyslipidemia. Redox biology.
- Basu, A. et al. (2018). Dietary fruits and arthritis. Food & function.
- Li, D. et al. (2015). Purified anthocyanin supplementation reduces dyslipidemia, enhances antioxidant capacity, and prevents insulin resistance in diabetic patients. The Journal of nutrition.
- Xia, X. et al. (2006). An anthocyanin-rich extract from black rice enhances atherosclerotic plaque stabilization in apolipoprotein E-deficient mice. The Journal of nutrition.
- Kent, K. et al.(2017). Consumption of anthocyanin-rich cherry juice for 12 weeks improves memory and cognition in older adults with mild-to-moderate dementia. European journal of nutrition.
- Ahles, S. et al. (2021). Effects of Berry Anthocyanins on Cognitive Performance, Vascular Function and Cardiometabolic Risk Markers: A Systematic Review of Randomized Placebo-Controlled Intervention Studies in Humans. International journal of molecular sciences.
- Kent, K. et al. (2017). Food-based anthocyanin intake and cognitive outcomes in human intervention trials: a systematic review. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association.
- Shim, S. H. et al. (2012). Ginkgo biloba extract and bilberry anthocyanins improve visual function in patients with normal tension glaucoma. Journal of medicinal food.
- Jennings, A. et al. (2017). Higher dietary flavonoid intakes are associated with lower objectively measured body composition in women: evidence from discordant monozygotic twins. The American journal of clinical nutrition.
- J. Côté. et al. (2011). Antimicrobial effect of cranberry juice and extracts. Food Control.